Z artykułu dowiesz się:
Krwawnik pospolity - ciekawostki
Krwawnik pospolity (łac. Achillea millefolium) to mrozoodporna i łatwa w uprawie bylina występująca na terenie Ameryki Północnej oraz Eurazji. Rodzajowa nazwa Achillea wywodzi się od mitycznego Achillesa, który wykorzystywał roślinę do leczenia ran. W Polsce, w zależności od regionu, nazywany jest:
- złocieniem krwawnikiem,
- tysiąclistem,
- żeniszkiem krwawnikiem.
Rośnie na terenie całego kraju jako roślina ruderalna, nawet na obszarach górskich. Często można spotkać go na nieużytkach, pastwiskach i łąkach. Rodzimy krwawnik jest byliną dorastającą do 70 cm wysokości. Cechuje się pierzastosiecznymi liśćmi i dużymi, zwykle białymi, baldachowatymi kwiatostanami. Kwiaty zapylane przez muchówki dekorują roślinę od końca czerwca aż do października, przyciągając do siebie motyle i biedronki. Doskonale nadaje się na kwiaty cięte i do suszenia (zarówno na suche bukiety, jak i surowiec zielarski). Co ciekawe, cała roślina wydziela bardzo charakterystyczny (balsamiczno-korzenny) i intensywny zapach. Ogrodowymi odmianami dzikiego krwawnika, które doskonale sprawdzą się na przydomowej rabacie lub działce będą np.:
- jasnoczerwona Fanal,
- liliowa Lilac Beauty,
- pomarańczowa Terrakota,
- żółta Moonshine.
Krwawnik pospolity - zastosowanie w lecznictwie
Krwawnik pospolity to niesamowicie uniwersalny surowiec leczniczy (szczególnie jego kwiaty i liście), który z dobrym skutkiem może być używany zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Jest doskonałym źródłem m.in.:
- choliny,
- olejku eterycznego,
- tanin,
- garbników,
- flawonoidów,
- magnezu,
- potasu,
- cynku,
- achilleiny,
- witaminy C.
Obecnie powszechnie spotykany jest w postaci herbatek ziołowych, wyciągu oraz olejku. Stanowi cenny składnik szamponów, past do zębów, maseczek i kremów do twarzy. Jego lecznicze właściwości zostały docenione już wiele, wiele wieków temu, już w starożytnej Grecji. Podczas wojny wykorzystywano jego działanie odkażające, przemywając i okładając zranienia. Aktualnie, dzięki antyseptycznym właściwościom może sprawdzić się szczególnie przy łojotoku i stanach zapalnych skóry.
W XIX w. napar z kwiatów krwawnika stosowano do relaksacyjnych kąpieli oraz jako preparat podniecający i poprawiający trawienie. Nie bez powodu. Krwawnik wspomaga działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie, wspiera wydzielanie żółci, soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego. W rezultacie pomaga zwiększać apetyt i zmniejszać niestrawność (nawet silniej niż popularny rumianek). Kanapki z młodymi listkami krwawnika oraz sok z jego ziela zmieszany z mlekiem i miodem spożywano w celu odtruwania, wzmocnienia, a także odżywienia organizmu.
Achilles wykorzystywał go do leczenia ran. To ziele to skarbnica zdrowia! Fot.123RF.com
Krwawnik pospolity a zdrowie
- Krwawnik przyspiesza gojenie się ran, wrzodów, oparzeń i innych stanów zapalnych skóry.
- Pobudza apetyt i przyspiesza trawienie.
- Wspomaga leczenie zapalenia żołądka i jelit.
- Można go stosować podczas przeziębienia i grypy, ponieważ likwiduje gorączkę, kaszel czy ból gardła.
- Dodatkowo oczyszcza organizm z toksyn i odżywia układ krążenia.
- Stosuje się go również do leczenia żylaków, zakrzepicy i hemoroidów.
- Pomaga w leczeniu bólów stawowych.
- Zawiera sterole, które działają podobnie do hormonów, wspomagając regulację cyklu miesiączkowego - redukują obfite krwawienia oraz łagodzą ból menstruacyjny.
- Można z niego przygotować środki do oczyszczania skóry i na zmarszczki.
Co ciekawe, krwawnik może także wspierać:
- działanie przeciwgrzybowe,
- działanie moczopędne,
- immunostymulację (np. podczas grypy czy przeziębienia)
- redukcję podwyższonego ciśnienia krwi,
- obniżenie gorączki,
- przyspieszenie procesu krzepnięcia krwi podczas krwawienia,
- działanie przeciwkaszlowe i rozkurczowe w nieżycie górnych dróg oddechowych.
Mimo wielu dobroczynnych właściwości, roślina ta może wywołać reakcje alergiczne, a stosowana w nadmiarze - staje się przyczyną zatruć.
Krwawnik pospolity w domu i ogrodzie - uprawa i pielęgnacja
Jeśli zdecydujesz się na uprawę tej rośliny leczniczej, nie musisz specjalnie przejmować się jego wymaganiami glebowymi. Łatwo adaptuje się do różnych warunków atmosferycznych. Świetnie radzi sobie na praktycznie każdej ziemi, choć najbardziej preferuje tą umiarkowanie wilgotną i przepuszczalną z drenażem (idealna jest ziemia piaszczysto-gliniasta). Pomimo tego trzeba pamiętać, że uprawa nie uda się na pewno na glebach wapiennych. Ponadto dobrze jest znaleźć dla krwawnika słoneczne lub lekko zacienione miejsce.
- Czy jest możliwa uprawa krwawnika na balkonie?
Zdecydowanie tak! Krwawnik pospolity to nie tylko roślina ogrodowa. Jeśli masz do dyspozycji taras lub balkon, zapewnij mu odpowiednio dużą i głęboką donicę. Ta roślina jest niezwykle ekspansywna, rozrasta się jak szalona i trzeba przygotować jej dość sporo miejsca.
- Kiedy wysiać nasiona?
Jeśli chcesz wysiać nasiona bezpośrednio do gruntu, najlepszym na to momentem będzie okres pomiędzy końcem kwietnia a początkiem czerwca, tylko lekko wciskając w ziemię. W przypadku rozsady, możesz umieścić je tam już w lutym lub marcu, a następnie wysadzić sadzonki do gruntu.
Ze względu na spore docelowe rozmiary rośliny, warto pomiędzy kolejnymi sadzonkami zachować odstęp wynoszący minimum 25-30 cm.
- Co można posadzić obok krwawnika?
Roślina ta doskonale sprawdzi się jako składnik przydomowej łąki kwietnej, rabaty bylinowej lub ogródka zielnego. Dobrze wygląda w towarzystwie maku, dzwonków, kocimiętki, stokrotek, szałwii lub łubinu.
- Jak podlewać i zasilać krwawnik pospolity?
Krwawnik pospolity to roślina dość dobrze znosząca suszę. Wystarczy podlewać go z umiarkowaną częstością, używając do tego deszczówki lub odstanej wody. Jeśli obawiasz się jej nadmiernego podlewania, polecamy prostą zasadę: obserwuj wierzchnią warstwę ziemi - dobry moment na podaż wody jest wtedy, gdy jest ona przeschnięta. Istotna jest także pora dnia, w jakiej podlewamy roślinę. Najlepiej robić to wieczorem lub wczesnym rankiem, bowiem woda znajdująca się na liściach i kwiatach może pod wpływem słońca doprowadzić do poparzenia rośliny.
Jeśli chodzi o nawożenie, to krwawnik doskonale poradzi sobie i bez niego. Jednak nie gardzi dokarmianiem wiosną lub jesienią, zwłaszcza kompostem lub nawozami organicznymi.
- Jak zimować?
Ze względu na to, że roślina ta jest w pełni mrozoodporna, z powodzeniem możesz zimować ją w gruncie.
- Przycinanie
Zaleca się systematyczne usuwanie przekwitniętych kwiatostanów tuż po pierwszym kwitnieniu. Dzięki temu można pobudzić roślinę do ponownego kwitnienia. Ponadto dobrze jest przycinać jesienią pędy (ok. 10 cm nad ziemią), co wspomoże silniejszy wzrost pędów w okresie wiosennym.
- Rozmnażanie
Choć krwawnik pospolity ma zdolność do szybkiego rozrastania się i w zasadzie nie wymaga sztucznego rozmnażania, w razie potrzeby możesz wykonać je przez podział wczesną wiosną (w kwietniu).
- Co czyha na krwawnika?
Roślina ta nie należy na szczęście do roślin podatnych na choroby. Największe zagrożenie stanowią dla niej mszyce.
Zbiór ziela i kwiatostanów krwawnika
Jeśli chcesz wykorzystać zasadzony we własnym ogrodzie krwawnik, zbiór jego ziela i kwiatostanów zaplanuj na kwiecień. Wiosna to idealny moment, ponieważ właśnie wtedy roślina zawiera najwięcej cennych składników. W celu zbioru, wystarczy, że wykonasz dwa proste kroki:
- przytniesz pędy 15 cm nad ziemią,
- zwiążesz ucięte pędy w rozetę, a następnie zawiesisz w suchym i osłoniętym od słońca miejscu. To bardzo ważne, bowiem bezpośrednia ekspozycja ziela na słońce może doprowadzić do utraty nie tylko jego koloru, ale także cennych właściwości.
Do czego może przydać ci się krwawnik pospolity w domu?
Z zebranego ziela krwawnika można przyrządzić nie tylko napar, ale także nalewki lub wina ziołowe. Może ono stanowić również świetny dodatek do sosów i zup, nadając im ciekawy, lekko korzenny i gorzkawo-słony akcent smakowy. Jeśli posiadasz zwierzęta hodowlane, m.in. kury, to możesz użyć posiekane młode liście krwawnika jako dodatek do ich paszy.
Przepisy z krawnikiem pospolitym
- Wino na problemy z żołądkiem
Wino z krwawnika świetnie reguluje trawienie, pomaga przy wzdęciach i skurczach żołądka.
Składniki: 2 szklanki świeżych kwiatów krwawnika, 6 szklanek wytrawnego, białego wina.
Kwiaty krwawnika miażdżymy np. przy pomocy miksera. Przekładamy do szklanego słoika, dolewamy wino i odstawiamy w ciemne miejsce na około 4 tygodnie. Po tym czasie wino odcedzamy.
- Napar z ziela krwawnika
Stosuje się go w przewlekłych zaburzeniach trawiennych z krwawieniem i w zaburzeniach miesiączkowania. Dodatkowo usuwa z organizmu związki toksyczne. Napar należy pić 3 razy dziennie po 2/3 szklanki.
Składniki:1 łyżka suszonego ziela krwawnika, 1 1/5 szklanki wody.
Do miski wsypujemy suszone ziele i zalewamy wrzątkiem. Parzymy pod przykryciem około 15 minut. Następnie odstawiamy na następne 15 minut. Po tym czasie odcedzamy.
Napar z krwawnika pij 3 razy dziennie po 2/3 szklanki. Fot.123RF.com
- Napar z kwiatów krwawnika
Stosuje się go w formie płukanki, w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej. Z powodzeniem może zastępować rumianek.
Składniki: 1 łyżka suszonych kwiatów krwawnika, 1 1/5 szklanki wody.
Do miski wsypujemy suszone ziele i zalewamy wrzątkiem. Parzymy pod przykryciem około 15 minut. Następnie odstawiamy na następne 15 minut. Po tym czasie odcedzamy.
- Surówka z krwawnika
Łączymy młode liście krwawnika z nacią rzodkiewki, pietruszki, ogórkiem, koprem, rzeżuchą, szczypiorkiem, liściem melisy, drobno posiekanym jajkiem na twardo i serem żółtym. Przyprawiamy solą, pieprzem, oliwą i majonezem.
Autor: Redakcja Deccoria.pl