Niepozorne chwasty, które rosną w każdym ogrodzie. Zabijają wirusy i łagodzą suchy kaszel

Z artykułu dowiesz się:

• Polskie zioła na pamieć
• Najlepsze zioła na poprawę humoru
• Zioła lecznicze na migrenę
• Polskie zioła o cennych, zdrowotnych właściwościach

Słysząc "zioła" myślimy o popularnych przyprawach, takich jak bazylia i tymianek. Czasem do głowy przyjdą nam też dobrze znane mięta, rumianek, melisa, czy dziurawiec, które nieraz przynosiły ulgę w dolegliwościach żołądka. Poza nimi istnieje jednak całe uniwersum zapomnianych roślin, o niezwykłej historii i przydatnych zastosowaniach. Dzięki pewnej kulturowej zmianie, która modnym uczyniła poszukiwanie bliskości z naturą, na nowo odkrywamy i doceniamy zioła lecznicze, dawniej trzymane przez nasze prababki w domowych apteczkach. Dużą frajdę sprawia poznawanie właściwości roślin, które już rosną w przydomowym ogródku i wykorzystywanie tej wiedzy w praktyce.

Pamiętajmy, że polskie zioła lecznicze, jak każda inna substancja o takich  właściwościach, nie mogą być stosowane lekkomyślnie – mają zalecane dawkowanie, mogą wywoływać skutki niepożądane lub wchodzić w reakcje z lekami syntetycznymi. Decyzję o włączeniu ziół do codziennej diety lub o rozpoczęciu kuracji ziołowej zawsze powinna poprzedzić konsultacja z lekarzem.

Polskie zioła na poprawę krążenia mózgowego i pamięci

• Korzeń maca

Zbliżone działanie do korzenia żeń-szenia ma korzeń maca. Roślina dostarcza do organizmu m.in. błonnik, aminokwasy oraz składniki mineralne. Pozytywnie wpływa na pamięć, a także koncentrację oraz proces nauki. Dodatkowo może także dostarczyć dawki energii oraz wzmacniać wytrzymałość, wykazuje także działanie poprawiające libido.

• Różeniec górski

Jeżeli zależy ci na poprawie funkcji poznawczych, sięgnij po różeńca górskiego, który zawiera enoloalkohol, glikozydy salidrozydu, flawonoidy, kwasy organiczne. Ta roślina wykazuje wpływ na działanie układu nerwowego. Zwiększa odporność na stres, a jego substancje aktywne mogą wspomagać proces zapamiętywania. Zioło to warto także stosować w przypadku przemęczenia.

Polskie zioła na poprawę humoru

• Lawenda

Dla osób cierpiących na bezsenność z powodu stresu czy rozdrażnienia najlepszym lekarstwem będzie lawenda, która dzięki swojemu zapachowi potrafi rozluźnić napięcie mięśniowe, powodując równocześnie wewnętrzne wyciszenie oraz pomaga w zaśnięciu. Jak dowiodły badania z 2006 roku, które były przeprowadzone na studentach, lawendowa aromaterapia łagodzi problemy związane z bezsennością oraz zmniejsza objawy depresji.

Przepis na olejek z lawendy

Ususzone kwiaty lawendy wkładamy do  dużego słoika i zalewamy oliwą z oliwek lub olejem migdałowym czy słonecznikowym, tak aby zalewa pokryła wszystkie składniki. Słój zamykamy i umieszczamy w słonecznym miejscu na około 5-6 tygodni. Po tym czasie, wyciągamy i filtrujemy resztki rośliny, a powstały olejek przelewamy do ciemnej butelki.

• Cytryniec chiński
  

Cytryniec chiński to roślina, która skutecznie radzi sobie ze zmęczeniem. Jeżeli pracujemy w stresie, odczuwamy zmęczenie i przydałaby nam się porządna dawka energii, koniecznie należy sięgnąć po cytryniec. To roślina, która od tysięcy lat była wykorzystywany w medycynie chińskiej jako środek dodający sił witalnych i walczący z przemęczeniem.

Przepis na nalewkę z owoców cytryńca

Owoce cytryńca płuczemy i dobrze wycieramy. Wkładamy je do odpowiednio dużego naczynia. Na dwie szklanki owoców potrzebujemy 1 szklanki wody ¾ szklanki cukru i pół litra alkoholu. Owoce delikatnie rozgniatamy, dodajemy wodę i cukier, doprowadzamy do wrzenia i na bardzo małym ogniu podgrzewamy do rozpuszczenia się cukru. Po ostudzeniu, umieszczamy je w słoiku i zalewamy alkoholem. Po 3 tygodniach, nalewkę przecedzamy i przelewamy do butelki. 

Taką nalewkę możemy popijać w niewielkich ilościach, gdy dopadnie nas zmęczenie. Dodatkowo podleczy ona nasze oczy oraz poprawi pracę wątroby.

• Dziurawiec zwyczajny
  

Zioło, które stosuje się zazwyczaj do łagodzenia objawów złego trawienia. Jest również wykorzystywane  do produkcji antydepresantów. To zioło, które zawiera substancje regulujące poziom  hormonów odpowiedzialnych za dobry nastrój, np. serotoniny. Dziurawiec posiada również flawonoidy, pektyny, węglowodany i wiele korzystnych soli mineralnych.

Dziurawiec stosuje się w przypadku: problemów z koncentracją, zmęczeniem oraz złym trawieniem. Ponadto dzięki swoim składnikom, roślina ma również właściwości antybakteryjne, zwalcza drobnoustroje, poprawia stan drobnych naczyń krwionośnych, leczy odmrożenia i oparzenia.

Przepis na olej z dziurawca

Do wykonania oleju, potrzebne są szczyty pędów z kwiatami i pączkami, mogą być suszone lub świeże. Na pół szklanki ziela będziemy potrzebować 200ml oleju lub oliwy. W odpowiednio dużym słoju układamy warstwami ziele - Każdą z cienkich warstw powinniśmy opryskać delikatne spirytusem. Następnie dolewamy do mieszanki olej lub oliwę. Zamykamy słoik i wystawiamy go na działanie promieni słonecznych. Po 14 dniach cedzimy i filtrujemy olej, a nastepnie przelewamy go do ciemnej butelki.

Olej z dziurawca stosowany doustnie poprawia wydajność intelektualną, usuwa stany znużenia i depresji, znosi również niepokój nerwowy i nastrój przygnębienia.

• Rozmaryn

Polskie zioła polne na ból głowy

• Mięta pieprzowa

Mięta to uniwersalne zioło o wielu zbawiennych właściwościach. Przeciwdziała bólowi żołądka, a w przypadku chorób górnych dróg oddechowych oczyszcza gardło z zalegającego śluzu. Mięta obfituje w olejki eteryczne, które wykazują się działaniem przeciwzapalnym, przeciwbólowym, rozkurczowym i odświeżającym. Stosować ją możemy dwojako: jako napar (przed wypiciem zaparzamy ją ok. 10 minut pod przykryciem) lub jako kompres — wówczas naparem nasączamy okład i przykładamy do czoła.

Uprawa: Gatunek ten najlepiej czuje się w zacienionych miejscach. Ważne jest jednak, by bardzo obficie ją podlewać. Nasiona można wysiewać w marcu oraz w kwietniu. Mięta — tak jak melisa — gdy jest odpowiednio przycinana, bardzo intensywnie się rozrasta. Kwitnie w czerwcu i lipcu.

• Kozłek lekarski

Zapach waleriany ludziom nie wydaje się najprzyjemniejszy, jednak koty za nim szaleją! Surowcem leczniczym rośliny jest korzeń, który zawiera wiele substancji czynnych biologicznie, m.in. kwas walerianowy. Działa rozluźniająco i odprężająco – bardzo dobrze łagodzi bóle napięciowe, pulsujące w skroni i te powodowane przez stres oraz przemęczenie. Aby przygotować napar z waleriany, łyżeczkę suszu należy zalać filiżanką wrzątku i zaparzać pod przykryciem przez 15 minut. Nie pić więcej niż 2 – 3 filiżanki ciągu dnia.

Uprawa: Waleriana kwitnie od czerwca do sierpnia. Najlepiej czuje się na stanowiskach słonecznych lub półcienistych. Wymaga podłoża żyznego, przepuszczalnego i zwapnowanego, umiarkowanie wilgotnego.

• Melisa

Jest znana ze swoich uspokajających właściwości. Przynosi ulgę w bólu głowy wywołanym zmęczeniem i stresem. Zawarte w niej olejki eteryczne obniżają próg wrażliwości układu nerwowego. Co ważne, najbardziej wartościowym surowcem jest ziele zebrane z własnej uprawy. To dostępne w sklepach, w formie herbacianego suszu, zawiera mniej olejków lotnych. Parzymy ją podobnie jak walerianę – łyżeczkę ziół zalewamy 100 ml wrzątku i trzymamy pod przykryciem przez kilkanaście minut.

• Macierzanka piaskowa

Macierzanka piaskowa to zapomniana roślina, aromatem do złudzenia przypominająca tymianek. Wszystkie jej części są jadalne. Odznacza się działaniem dezynfekującym i przeciwzapalnym. Dzięki dużej zawartości fenoli i olejków eterycznych okłady i kompresy przygotowane z zastosowaniem jej naparu koją nerwobóle i pulsujące bóle głowy.

Uprawa: Naturalnie porasta lasy sosnowe i suche, słoneczne wzgórza. Rośnie w gęstych, zielonych kobiercach. W czerwcu zakwita ciemnoróżowymi kwiatami. W ogrodzie należy zapewnić jej stanowisko słoneczne, o piaszczystym, średnio żyznym podłożu.

• Nostrzyk żółty

Okłady na czoło sporządzimy również z nostrzyka żółtego – ziela docenianego w medycynie ze względu na znajdujące się w nim kumarynę, garbniki i flawonoidy. Roślina przyczynia się do poprawy przepływu krwi i limfy.

Uprawa: Kwitnie od lipca do października, wypuszcza wówczas drobne żółte kwiatuszki zebrane w grona. Surowiec lekarski pobiera się w okresie kwitnienia. W ogrodzie roślinę uprawiamy na stanowisku słonecznym, na umiarkowanie wilgotnej glebie.

• Rumianek szlachetny

Rumianek to zioło o wszechstronnych zastosowaniach. Wykorzystywanym surowcem są koszyczki kwiatostanowe, bogate w sole mineralne, cholinę, śluz, spiroeter, fitosterole, związki kumarynowe. Olejek eteryczny rośliny zawiera specyficzne i rzadko spotykane w innych roślinach związki, takie jak – antyalergiczny chamazulen, czy alfa-bisabolol. Roślina ma właściwości rozkurczające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Aby przygotować napar tłumiący ból migrenowy, dwie łyżeczki zioła zalewamy szklanką wrzątku i zaparzamy przez ok. 10 minut. Taką herbatkę zaleca się pić 2 – 3 razy dziennie.

Zapomniane polskie zioła o cennych, zdrowotnych właściwościach

• Bluszczyk kurdybanek

Kondratek, kocimorda, kudroń, bo tak bywa również nazywany bluszczyk kurdybanek, jest jednym z najstarszych polskich ziół. Ślady jego użytkowania odkryto podczas prac wykopaliskowych w Biskupinie. Dawniej wierzono, że ma magiczne właściwości i przepędza złe duchy. Dziś przez wielu uważany jest za uciążliwy chwast. W tej niewielkiej, bo dorastającej do ok. 20 cm wysokości bylinie znajduje się bogactwo soli mineralnych, garbników, kwasów organicznych, saponin i olejków lotnych. Bluszczyk rośnie, charakterystycznie płożąc się po ziemi. Ma ciemnozielone liście o białej, karbowanej krawędzi. Wykształca drobne, fioletowo-niebieskie kwiatki o przyjemnym zapachu. Kudroń odznacza się właściwościami przeciwbakteryjnymi i zapalnymi:

• łagodzi przykre skutki przeziębień,
• pity przez dłuższy czas, wpływa na podniesienie odporności,
• koi bóle żołądka i sprzyja usuwaniu toksycznych substancji z organizmu, nagromadzonych na skutek spożycia alkoholu,
• z powodzeniem sprawdzi się również w kuchni jako przyprawa. Może zastąpić pietruszkę.

• Jasnota purpurowa

Jasnota purpurowa do złudzenia przypomina pokrzywę zwyczajną. Jej pokryte meszkiem liście mają jajowaty kształt, a brzegi są ząbkowane. Ta niewielka jedno- lub dwuroczna bylina kwitnie od wczesnej wiosny do jesieni. Wytwarza czerwonaworóżowe kwiaty, które, chociaż nieprzyjemnie pachną, zawierają słodki nektar. Często spotkać ją można na nieużytkach i polach uprawnych. Ze względu na zawartość witamin, błonnika, żelaza, flawonoidów i kwasów organicznych roślina działa dobroczynnie przede wszystkim na żołądek i wątrobę.

• Pobudza wydzielanie soków trawiennych,
• wspomaga rozkład białek,
• zapobiega niestrawnościom,
• koi bóle głowy i migreny,
• obniża ciśnienie krwi, 
• rozluźnia mięśnie szkieletowe, dzięki czemu łagodzi skutki stresu i przynosi ulgę obolałym plecom.
  
  
• Oman wielki

Oman wielki jest wieloletnią rośliną z rodziny astrowatych. Dorasta aż do 2,5 m wysokości. Z grubej i rozgałęzionej łodygi wyrastają lancetowate w kształcie liście, o karbowanych brzeżkach. Roślina kwitnie od kwietnia do września. Wytwarza wówczas kwiatostany zebrane w wiechowate koszyczki z żółtymi kwiatami języczkowymi, które wielu przywodzić mogą na myśl mniejszą wersję słoneczników. I słusznie, ponieważ obie rośliny są spokrewnione. Surowcem leczniczym rośliny jest korzeń, ale tylko 3-4-letni pochodzący z odmian letnich. Obfituje on w wartościowe substancje - m.in. inulinę, olejki eteryczne, seskwiterpeny, allantoinę, kwas alantolowy. Oman wielki dobroczynnie działa na układ oddechowy.

• Ekstrakt z rośliny niweluje zalegającą w gardle wydzielinę,
• utrudniającą oddychanie,
• hamuje rozwój grzybów, wirusów i bakterii.

Dzięki wcześniej wymienionym związkom oman wpływa rozluźniająco na mięśnie gładkie tchawicy. Powinno się go stosować w razie stanów zapalnych jamy ustnej, gardła oraz oskrzeli. Daje także ulgę podczas uporczywego kaszlu i trudnościach z odkrztuszaniem.

• Rzepik pospolity

Rzepik to bylina z rodziny różowatych pospolicie występująca na słonecznych łąkach i przydrożach. Jest niewielka, dorasta do wysokości ok. 120 cm. Odznacza się długimi łodygami, zwykle czerwonawymi i słabo rozgałęzionymi, pokrytymi włoskami oraz charakterystycznymi, drobnymi, żółtymi kwiatami o przyjemnym zapachu, zebranymi w kłosowo-groniasty kwiatostan. Roślina zawiera kwas salicylowy, gorycze, flawonoidy, choliny, olejki eteryczne, a okres jej zbioru przypada na miesiące letnie. Rzepik odznacza się działaniem przeciwzapalnym, odkażającym, rozkurczowym i bakteriobójczym.

Dawniej stosowano go przede wszystkim w schorzeniach układu trawiennego – pomaga m.in.

• w zwalczeniu biegunki
• wspomaga pracę wątroby.
• Warto sięgnąć po napar z rzepiku w razie bólu i stanu zapalnego gardła.

Poza tym okłady z ziela przyśpieszają gojenie ran i zwalczają rozwój wolnych rodników, odpowiedzialnych za szybsze starzenie się skóry.

• Czeremcha zwyczajna

Czeremcha zwyczajna występuje jako drzewo (osiąga imponującą wysokość 15 m) lub wysoki krzew (dorasta od 0,5 do 4 m). Korony ma gęste, a gałęzie przewieszają się. Jajowate, matowe liście rośliny mają ząbkowane brzegi. Czeremcha najbardziej znana jest z białych, zebranych w grona, ozdobnych kwiatuszków, pojawiających się w kwietniu, które pachną niczym lilak i magnolia. Właśnie z tymi roślinami warto komponować czeremchę w ogrodzie. Krzew zwraca na siebie uwagę nie tylko atrakcyjnym wyglądem i zapachem, ale też właściwościami prozdrowotnymi. Latem wytwarza owoce, które są jadalne, a jego kora, pąki liściowe i kwiaty stosowane są jako surowiec zielarski, z którego przyrządza się soki, herbaty i nalewki.

Wyciągi i napary z czeremchy charakteryzują się działaniem przeciwzapalnym, uspokajającym, obniżającym ciśnienie krwi. Stymulują układ trawienny i przemianę materii. Ekstrakty pozyskiwane z rośliny są popularne w kosmetyce – toniki i kremy z ich dodatkami dogłębnie nawilżają skórę, napinają ją i przeciwdziałają obrzękom. Poza tym wywar z czeremchy to naturalny środek odstraszający kleszcze, komary i muchy!

• Wierzbówka kiprzyca 

Wierzbówka kiprzyca należy do rodziny wiesiołkowatych, a jej nazwa wzięła się od podobieństwa liści rośliny, podłużnych, zielonosinych i lekko eliptycznych, do liści wierzby. Wytwarza liczne, silnie ulistnione, czerwonawe, pędy, które osiągają nawet do 150 cm wysokości. Na ich szczytach w okresie letnim pojawiają się miododajne, nieduże, dekoracyjne kwiaty o różowoczerwonym kolorze. Mało kto decyduje się na jej uprawę w celach ozdobnych - ogrodnicy wierzbówkę traktują jak chwast: szybko się rozrasta i konkuruje z innymi okazami o zasoby. Tymczasem wierzbówka posiada szereg zastosowań, znanych jeszcze z rodzimej medycyny ludowej. 

Dawniej susz z wierzbówki służył Słowianom za napar, pity tak powszechnie, jak obecnie herbata. W Rosji spożywana jest tak do dzisiaj, a napój znają tam "Iwan czaj".  Liście rośliny zawierają antocyjany, flawonoidy, taniny, kwasy organiczne, likopen, witaminę C. Charakteryzują się działaniem/;

• bakteriobójczym,
• przeciwzapalnym,
• przeciwalergicznym, przeciwbólowym.

Preparaty z wierzbówki stosowane zewnętrznie na skórę, łagodzą wiele schorzeń m.in.

• trądzik,
• AZS,
• ŁZS i zapalenia mieszków włosowych,
• zapobiegają wypadaniu włosów.

Poza tym mogą wspomagać kuracje chorób układu moczowego. Napary z wierzbówki pomagają też na:

• bóle migrenowe,
• bezsenność,
• anemię,
• biegunki i kolki.

Roślina ma także duży potencjał w profilaktyce przerostu prostaty i gruczołu krokowego.

Pamiętaj, aby korzystać z preparatów z tym składnikiem zgodnie z zaleceniami farmaceuty oraz opisem w ulotce. Uchroni cię to przed przedawkowaniem i skutkami ubocznymi jak m.in. nadmierne pobudzenie czy bezsenność. Różeńca nie powinny stosować kobiety w ciąży!

Autor: Redakcja Deccoria.pl

Zamiast herbaty wypij czasem rumianek. Jakie są korzyści? na INTERIA.TV.