fot. Pixabay.com
Cechy charakterystyczne bielinka
Bielinek kapustnik pochodzi z rodziny bielinkowatych - Pieridae. Jego łacińska nazwa brzmi Pieris brassicae i bardzo często nazywany jest motylem bielinkiem lub motylem kapustnikiem. Motyl ten ma rozpiętość skrzydeł 4,9-6,3 cm i stanowi jedno z najgorszych zagrożeń dla roślin z rodziny krzyżowych. Przez to, że samica składa nawet 500 jaj, jego rozmnażanie postępuje bardzo szybko.
Gąsienice motyla mają niebieskawozielone ciało z żółtą pręgą w okolicy grzbietowej, a ponadto pojawiają się na nich charakterystyczne czarne plamki. Same poczwarki są bardzo podobne kolorystycznie do gąsienic motyli, ponieważ tak samo jak one mają czarne nakrapianie, ale ich barwa jest zielonkawożółta.
Najważniejszym i najbardziej rozpoznawalnym etapem rozwoju jest faza końcowa, którą jest motyl. Motyl bielinek ma biały wierzch skrzydeł, który na wierzchołku ma czarną łukowatą plamę. Plama sięga aż do pierwszej żyłki kubitalnej, czyli tzw. żyłki łokciowej. Przy brzegu przednim skrzydeł tylnych jest widoczna czarna plama. U samicy dodatkowo pojawiają się czarne okrągłe plamki i jedna podłużna ma skrzydłach przednich. U obu płci skrzydła od spodu wyglądają bardzo podobnie, a mianowicie, przednie są białe, ich wierzchołek zielonkawożółty, a na środku pojawiają się 2 czarne plamki, natomiast tylne są zielonkawożółte i mają czarno przyprószone tło. A może zainteresuje cię także ten artykuł o zwalczaniu śmietki kapuścianej?
Żerowanie i objawy
Motyl bielinek rozpowszechniony jest w praktycznie całej Palearktyce, w której skład wchodzą: Wyspy Kanaryjskie, Europa, Madera, Azory, Afryka powyżej Zwrotnika Raka, Wyspy Zielonego Przylądka, Wyspy Japońskie, Półwysep Arabski bez Etiopii, Azja Mniejsza, a także Azja w regionach na północ od Himalajów. Praktycznie wszystkie te rejony leżą w klimacie od umiarkowanego do zimnego. Motyl kapustnik jest bardzo często spotykany na polach, w ogrodach i sadach, ale również w lasach.
Rodzina krzyżowych jest bardzo często atakowana przez tego szkodnika. Do tej rodziny należy między innymi gorczyca polna, kapusta głowiasta i pekińska, jarmuż, rzodkiew, brokuł, kalafior, kalarepa, a nawet jedna z roślin ozdobnych, którą nasturcja, równie często atakowana przez motyla kapustnika. Szkodnik ten może okazać się dość trudny do zwalczenia, dlatego, że w ciągu roku mogą rozwinąć się 2-3 pokolenia. Pierwsze z nich pojawiają się od maja do czerwca, drugie od sierpnia do września, natomiast trzecie, które jest rzadszym zjawiskiem, może rozwinąć się w październiku.
Ważną informacją jest jednak to, że bielinek kapustnik z pierwszego pokolenia preferuje żerowanie na dzikich roślinach z rodziny kapustowatych - Brassicaceae. Największym utrapieniem dla naszych upraw są jednak pięknie wyglądające gąsienice motyli, które potrafią wygryźć całą blaszkę liściową, pozostawiając na niej tylko nerwy. Szkodnik ten jest bardzo łatwy w zlokalizowaniu, dlatego też ważna jest stała obserwacja swoich upraw z rodziny krzyżowych. Niezaobserwowanie gąsienic na uprawie może być bardzo niebezpieczne, ponieważ plony z upraw mogą ulec całkowitemu zniszczeniu.
Metody zwalczania
Ochrona roślin przeciwko różnym chorobom i szkodnikom, w tym Pieris brassicae jest bardzo istotna. Należy jednak pamiętać, by wszelkie zabiegi dotyczące ochrony roślin wykonywać w prawidłowy sposób i w odpowiednim terminie. W tym celu zaleca się zapoznanie z treścią ulotki zawartą w opakowaniu albo wskazówkami będącymi na opakowaniu. Środki, które użyjemy, muszą być w pełni bezpieczne dla naszych roślin i nie mogą w niekorzystny sposób wpływać na późniejsze ich spożywanie. Szkodnik, którym jest bielinek kapustnik, może być zwalczany na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest ekologiczna metoda ochrony roślin, a drugim użycie środków chemicznych do zwalczania owadów.
Ekologiczna metoda ochrony roślin odgrywa najważniejszą rolę. To właśnie dzięki niej możemy uniknąć konieczności wprowadzania metody chemicznej. Nie zawsze jest to jednak możliwe, dlatego w walce z motylem kapustnikiem musimy przygotować się na wszystkie możliwe ewentualności.
Samo zwalczenie ekologiczne dla wielu osób może okazać się uciążliwe, ale przynosi naprawdę dobre rezultaty. Zacznijmy więc od systematycznej i bardzo dokładnej obserwacji roślin z rodziny krzyżowych, ponieważ dzięki temu, że wcześnie wykryjemy zagrożenie dla upraw, mamy więcej czasu i możliwości do ich zwalczania. Kolejnym bardzo przydatnym krokiem jest częste odchwaszczanie i chodzi tu o wszystkie chwasty, zwłaszcza te z rodziny krzyżowych.
Kolejną możliwością bardzo często wykorzystywaną w uprawach jest posadzenie roślin, które odstraszają motyla bielinka od upraw. Dzieje się tak, ponieważ wydzielają one bardzo specyficzny zapach, dzięki któremu bielinek kapustnik omija uprawy. Do takich roślin zaliczany jest między innymi hyzop, mięta, szałwia lekarska, rozmaryn i tymianek, ale także aksamitka, seler, a nawet pomidor. Bardzo dobrą ekologiczną metodą ochrony roślin jest również wykonywanie oprysków naturalnymi preparatami, w tym wyciągiem z liści pomidora, wyciągiem z czarnego bzu, wyciągiem z łopianu lub wyciągiem z krwawnika pospolitego. Pamiętajmy jednak, że opryski muszą być wykonywane systematycznie i zapobiegawczo.
Preparatami wykorzystywanymi przy walce chemicznej z motylem bielinkiem są między innymi: Sumin Bulldock 025 EC, wykorzystywany na szkodniki ssące i gryzące, stosowany w temperaturze 20oC i będący koncentratem do rozcieńczenia; Target Karate Spray, będący preparatem gotowym do użycia zarówno w uprawie polowej, jak i pod osłonami. Dodatkowo możemy użyć Karate Zeon 050 CS, Dursban 480 EC i Proteus 110 CD.
Bielinek kapustnik jest to piękny motyl, który niestety traktowany jest jako szkodnik na naszych uprawach. Jeśli nie podejmiemy z nim odpowiedniej walki, może on doprowadzić do zlikwidowania całej uprawy, dlatego warto podejmować ekologiczne i chemiczne sposoby ochrony roślin.