Spis treści:
- Fazy rozwoju owoców pomidora
- Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów – objawy
- Kiedy atakuje sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów?
- Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów – jak zwalczać?
- Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów – jak zapobiegać?
Fazy rozwoju owoców pomidora
Zanim przejdziemy do opisywania przyczyn i objawów suchej zgnilizny wierzchołkowej, należy poznać fazy rozwoju owoców pomidora. Dobrze znany w środowisku ogrodników dr Włodzimierz Oświecimski wyróżnia:
- okres początkowego wzrostu owocu pomidora – przypada na pierwsze 15 dni od zapylenia kwiatu. Ta faza charakteryzuje się intensywnym podziałem komórek i niewielkim zwiększeniem masy owocu;
- okres szybkiego wzrostu owocu – trwa przez następne 30-35 dni, kiedy komórki przestają się dzielić, za to powiększają się i powiększają;
- okres dojrzewania owoców – czas ostatnich 7-10 dni przed zbiorem, kiedy owoce się wybarwiają, a przyrost ich masy jest już minimalny.
Owoce pomidorów są najbardziej wrażliwe na powstawanie zaburzeń związanych z suchą zgnilizną wierzchołkową w pierwszym okresie po zapyleniu, w czasie intensywnego podziału komórek.
Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów – objawy
Jak rozpoznać chorobę? Na wierzchołkowej części owoców pomidora, zwykle w miejscu, w którym był kwiat, powstają suche, wklęsłe plamy, które zmieniają stopniowo kolor – najpierw na brunatny, a potem na czarny. Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów może pojawić się zarówno na pojedynczych roślinach, jak i na całej uprawie.
Ponadto plamy te można zaobserwować również po przekrojeniu owocu. Co ciekawe, chociaż porażone pomidory często opadają, krzak nadal wygląda zdrowo. Warto również zaznaczyć, że sucha zgnilizna wierzchołkowa jest chorobą fizjologiczną, dlatego, w odróżnieniu od chorób grzybowych, takich jak szara pleśń czy zaraza ziemniaka, nie zostanie ona przeniesiona na sąsiednie rośliny.
Typowe objawy suchej zgnilizny wierzchołków pomidorów – czarne, zasychające plamy na owocach. Fot.123RF.com
Kiedy atakuje sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów?
Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów to choroba wywołana brakiem wody i wapnia. Najczęściej występuje w czasie suszy, przy braku przewiewu i bardzo wysokiej temperaturze. Takie warunki, zwłaszcza w fazie zawiązywania owoców, nie sprzyjają pobieraniu wystarczającej ilości wapnia przez pomidory. Niedostateczna ilość dostarczanego wapnia związana jest również z wysokim zasoleniem gleby, zbyt dużym nasłonecznieniem oraz wysoką wilgotnością powietrza. Mało kto wie, ale ten pierwiastek chemiczny stymuluje rozwój owoców pomidora, wpływa na podziały komórek, ich wzrost oraz funkcjonowanie, a także zapobiega występowaniu chorób przechowalniczych, m.in. suchej zgnilizny wierzchołkowej.
Kolejną przyczyną występowania suchej zgnilizny wierzchołkowej pomidorów jest niewłaściwa pielęgnacja roślin związana z pozostawieniem zbyt dużej ilości liści na poszczególnych krzakach, które mocno konkurują z owocami o wapń, potrzebny do budowy komórek.
Innym powodem wystąpienia tej choroby fizjologicznej jest nieprawidłowe pobieranie wody z podłoża przez korzenie, które wynika z braku tlenu w glebie lub chorób systemu korzeniowego. Przyczyną występowania suchej zgnilizny wierzchołkowej pomidorów może być również nieprawidłowe nawożenie w wyniku stosowania zbyt małych dawek wapnia bądź niewłaściwych proporcji pomiędzy wapniem a potasem. Warto jednak zaznaczyć, że ta choroba występuje nie tylko w uprawie gruntowej, lecz także pod osłonami.
Przeczytaj również: Obrywanie liści pomidorów. Jak i kiedy ogławiać krzaki, by zebrać jak największe plony?
Obrywanie liści pomidorów jest jednym z ważnych zabiegów pielęgnacyjnych mający na celu m.in. przyspieszenie dojrzewania owoców na krzaku. Fot.123RF.com
Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów – jak zwalczać?
W przypadku wystąpienia suchej zgnilizny wierzchołkowej pomidory należy podlewać regularnie i dość obficie, w czasie suszy nawet kilka razy dziennie. Zabieg ten pomaga umożliwić transport wapnia z podłoża do prawidłowego wzrostu i dojrzewania owoców. Ważne jest również regularne obrywanie dolnych liści, dzięki czemu zmniejsza się konkurencja liści i owoców o wapń. Ponadto zapewni to lepszy dostęp światła do najniżej położonych gron i ich szybsze dojrzewanie.
Jeśli pomidor rośnie w pomieszczeniu zamkniętym lub w tunelu foliowym, należy zapewnić mu właściwą wilgotność powietrza. W momencie utrzymujących się wysokich temperatur lub dużego nasłonecznienia roślina powinna mieć zapewniony cień, aby zapobiegać nadmiernemu przesuszaniu podłoża.
Jeśli sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów wystąpiła na pojedynczych owocach, nie ma potrzeby stosowania chemicznych preparatów. W sytuacji, gdy porażonych owoców jest dużo, można zastosować oprysk nawozem zawierającym wapń, np. saletrą wapniową w stężeniu 0,5 proc. Ważne jest, by przed zabiegiem usunąć chore pomidory i je wyrzucić.
Większość mięsistych pomidorów malinowych z reguły jest wrażliwa na występowanie suchej zgnilizny wierzchołków owoców. Fot.123RF.com
Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów – jak zapobiegać?
Aby zapobiec powstaniu suchej zgnilizny wierzchołkowej pomidorów, należy przedsięwziąć odpowiednie kroki, a mianowicie:
- sadzić pomidory w żyznej ziemi, najlepiej gnojowej lub kompostowej
- podlewać krzaki systematycznie w czasie suszy (w tym celu najlepiej stosować nawadnianie kropelkowe)
- unikać przenawożenia azotem
- regularnie usuwać dolne liście
- zapewnić uprawom pod osłonami właściwą wilgotność powietrza
- cieniować pomidory przy silnym nasłonecznieniu
Przeczytaj również: Miedzian na pomidory. Jak i kiedy wykonywać opryski, aby nie zaszkodzić krzakom?
Opryski z miedzianu zalecane są każdemu, kto uprawia pomidory w ogrodzie. Fot.123RF.com