Opuchlaki – jak wyglądają?
Opuchlaki (Otiorhynchus) są rodzajem chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych i podrodziny Entiminae. Choć dorosłe osobniki mogą osiągać 20 mm, to zazwyczaj długość ich ciała nie przekracza 10 mm. Charakterystyczną cechą tych szkodników jest twardy pancerz, pokryty włoskami lub łuskami, a także silnie, maczugowato pogrubione odnóża. Opuchlaki posiadają ciemnobrązowe bądź czarne zabarwienia pancerza, na którym niekiedy dostrzec można jasne plamki. Podobnie, jak większość owadów, opuchlaki przechodzą cztery fazy rozwojowe: jaja, larwy, poczwarki, owady dorosłe.
Ciekawostką dla wielu z pewnością będzie fakt, że opuchlaki są partenogenetyczne, co oznacza, że do rozmnażania nie potrzebują osobników płci męskiej. Samice składają jaja (od 500 do 1000 sztuk) bezpośrednio do gleby, gdzie larwy dorastają, żerując na korzeniach roślin. Larwy opuchlaków mierzące średnio 10 mm zazwyczaj są szare lub żółto-białe z brązową główką, a ich ciała są wygięte w łuk. Po ok. 2-3 tygodniach przeobrażają się w poczwarki, a następnie w młode osobniki chrząszczy.
Odmiany opuchlaków
Na całym świecie występuje ponad 1000 różnych gatunków opuchlaków. Szacuje się, że w Polsce żyje ok. 48 odmian tych chrząszczy, niektóre z nich są groźnymi szkodnikami w rolnictwie i leśnictwie. Wśród najczęściej występujących gatunków znajdują się m.in.:
- opuchlak liliowiec (Otiorhynchus rotundatus),
- opuchlak lucernowiec (Otiorhynchus ligustici),
- opuchlak pstrokacz (Otiorhynchus singularis),
- opuchlak rudonóg (Otiorhynchus ovatus),
- opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus).
Jakich roślin nie lubią opuchlaki?
O czym wspominaliśmy już na samym wstępie, opuchlaki to szkodniki roślin ozdobnych i owocowych. Żerują w nocy, najczęściej na azaliach, cisach, rododendronach, różaneczniku, winorośli, a także malinach, truskawkach, poziomkach i brzoskwiniach. Choć są niewielkie, mogą wyrządzić ogromne szkody w plantacji. Dlatego też walkę z tymi szkodnikami należy rozpocząć natychmiast, po ich zauważeniu.
Warto wiedzieć o tym, że dorosłe owady uszkadzają głównie naziemną część rośliny, wygryzając charakterystyczne dziury w liściach, młodych pędach oraz pąkach kwiatowych. Z kolei larwy opuchlaków żerują przede wszystkim na korzeniach i podstawie pnia. W tym przypadku zaatakowana roślina bardzo szybko traci swój zdrowy wygląd, stopniowo wiotczeje i obumiera.
Opuchlaki w ogrodzie – jak zwalczyć?
Niestety, zwalczanie tych szkodników nie należy do najłatwiejszych zadań, tym bardziej że żerują one wyłącznie w nocy, w dzień ukrywają się pod zielenią. Niezwykle istotny w tej sytuacji jest dobór odpowiedniego preparatu oraz czas. Zapamiętaj, im szybciej podejmiesz walkę z opuchlakami, tym większa jest szansa na uratowanie zaatakowanych roślin.
Jedną z popularniejszych metod zwalczania żarłocznych chrząszczy, jest wykorzystanie preparatów naturalnych bazujących na wyciągach z roślin. Doskonale sprawdzi się tutaj m.in. samodzielnie przygotowany wywar z wrotyczu, który należy stosować regularnie w formie oprysku na nadziemne części roślin oraz powierzchniowo na glebę. Wrotycz na opuchlaki można wykorzystać także jako skuteczny środek w walce z innymi szkodnikami, takimi jak mrówki, mączlik szklarniowy czy mączniak. Innym ekologicznym rozwiązaniem jest zastosowanie środków zawierających nicienie na opuchlaki (np. Larvenem, Nemasys), które mogą być wykorzystane jako oprysk lub do podlewania.
Na rynku nie brakuje także chemicznych środków do zwalczania tych groźnych szkodników, są to tzw. insektycydy (np. Mospilan Opuchlaki). Niestety w tym przypadku, warto mieć na uwadze fakt, że w większości są to bardzo silnie i drażniące preparaty – szkodliwe dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz roślin. Dlatego też należy stosować je według zaleceń producenta, zachowując przy tym należyte środki ostrożności.
Najlepszym terminem na wykonanie oprysku jest wiosna - zimą dorosłe osobniki zazwyczaj zagrzebują się w opadłe liście, larwy natomiast przedostają się do niższych partii podłoża, czekając cierpliwie na nadejście cieplejszych dni. Warto wiedzieć również o tym, że naturalnym sprzymierzeńcem w walce z opuchlakami żerującymi na roślinach ogrodowych są także niektóre gatunki ptaków, stonogi, gąsienice, kręgowce i pająki.
Opuchlak truskawkowiec – zwalczanie
Opuchlak truskawkowiec, jak sama nazwa wskazuje, żeruje głównie na truskawkach. W przypadku zwalczania szkodników żerujących na plantacjach owoców lub warzyw najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie skutecznych preparatów bazujących wyłącznie na naturalnych składnikach. Jednym z nich jest produkt zawierający w swoim składzie pożyteczne mikroorganizmy oraz wyciągi roślinne, które zmieniają środowisko glebowe na niekorzystne dla rozwoju i żerowania zarówno larw opuchlaków, jak i dorosłych osobników.
Fot.123RF.com/Opuchlak truskawkowiec
Opuchlaki w domu – jak się ich pozbyć?
Wbrew powszechnie panującym przekonaniom, opuchlaki żerują nie tylko na roślinach ogrodowych. Nierzadko atakują także rośliny doniczkowe znajdujące się na parapetach. Skąd opuchlaki w domu? O czym już wspominaliśmy, owady te mają silne i masywne odnóża, dzięki czemu bez trudu wspinają się po ścianach budynków, kafelkach czy ceramicznych donicach. Oprócz tego bardzo często sami nieświadomie zapraszamy je do środka, przynosząc do domu nową roślinę, na której opuchlaki żerowały.
Aby zauważyć te niewielkie i żarłoczne chrząszcze, należy bacznie obserwować rośliny doniczkowe. O ile larwy bytują w ziemi, to dorosłe osobniki chętnie ukrywają się pod liśćmi. Opuchlaki rozmnażają się bardzo szybko, dlatego też widok młodych chrząszczy bardzo często świadczy o tym, że w ziemi zaatakowanej rośliny znajdują się także larwy oraz jaja. Co zrobić w tej sytuacji? Jaki środek na opuchlaki będzie najlepszy?
Oprócz profesjonalnych środków zwalczających szkodniki roślin doniczkowych wystarczający może okazać się wyciąg z wrotyczu. Ważne, aby oprysk stosować kompleksowo, czyli na wszystkie rośliny domowe. Niezwykle pomocne w zwalczaniu larw w doniczce są preparaty, takie jak Decis, które aplikuje się w postaci roztworu bezpośrednio na ziemię. Jeżeli chodzi o dorosłe osobniki, to bez problemu można je ręcznie odławiać. Świetnie sprawdzi się tutaj własnoręcznie przygotowana pułapka na opuchlaki. Do jej przygotowania niezbędny jest ciemny plastikowy pojemnik oraz liść rośliny, na której szkodniki żerowały.
Pamiętaj, aby nie dopuścić do pojawienia się opuchlaków w ogrodzie czy domu, każdą roślinę przed zakupem należy dokładnie obejrzeć, dużą uwagę skupiając na liściach oraz korzeniach. Ponadto, nie zaleca się ponownego wykorzystywania ziemi z donic, ponieważ mogą znajdować się w niej larwy opuchlaka.
Autor: Redakcja Deccoria.pl