Spis treści:
- Kalamondyna – charakterystyka
- Kwiaty i owoce kalamondyny
- Ciekawa cecha kalamondyny
- Kalamondyna — uprawa
- Rozmnażanie kalamondyny
- Kalamondyna — choroby i szkodniki
Kalamondyna – charakterystyka
Kalamondyna (łac. Citrofortunella mitis) to bardzo urokliwe miniaturowe drzewko cytrusowe dekoracyjne, które owocuje jadalnymi pomarańczowo-żółtymi owocami. Jest ono piękną i oryginalną mieszanką mandarynki (łac. (Citrus reticulata) z kumkwatem japońskim (łac. (Fortunella japonica) i występuje również pod takimi nazwami jak:
- pomarańcza panamska,
- pomarańcza kalamondin,
- Limau chuitm,
- Agridulce,
- Kalamunding,
- Kalamansi,
- pomarańcza miniaturowa,
- kwaśna pomarańcza.
Pochodzi z regionów Chin i Filipin, natomiast można ją spotkać także w USA, a konkretniej na Florydzie i w Teksasie. Nie jest zbyt popularna, mimo że uprawia się ją od wieków. O wiele bardziej znany jest „rodzic” kalamondyny, mianowicie mandarynka.
Ta spokrewniona z cytrusami krzyżówka osiągają wysokość od jednego do trzech metrów – w zależności od cięcia, bo w taki sposób można regulować ich wzrost. Szerokość wynosi natomiast od 0,5 do 1,5 metra. W donicach kalamondyny karłowacieją, a w oranżeriach pokazują swój większy potencjał.
Kalamondyna powstała z połączenia mandarynki z kumkwatem japońskim. Fot. 123RF.com
Kwiaty i owoce kalamondyny
Kalamondyna ma walory dekoracyjne, głównie ze względu na małe, białe i bardzo liczne kwiaty, w dodatku o zniewalającym zapachu. Na uwagę zasługują ponadto zielone, owalne i pięknie błyszczące liście. Kwitnienie przypada na okres od marca do czerwca.
Tym, co zdecydowanie wyróżnia kalamondynę na tle innych podobnych krzewów ozdobnych, jest fakt owocowania jadalnymi owocami. Wyglądem niemal do złudzenia przypominają pomarańcze i pojawiają się przez cały rok, bez względu na porę roku. W dodatku można je zrywać i zjadać niezależnie od stopnia dojrzałości, choć warto wiedzieć, że w Polsce dojrzewają w styczniu – marcu.
Te niewielkie kuliste owoce o średnicy 4 centymetrów mają jednak raczej kwaśny smak, więc nadają się albo dla specyficznych podniebień, albo dla zastosowań innych niż samodzielna „przekąska”. Natomiast chociaż miąższ jest kwaśny i zawiera drobne pestki, to skórka jest słodka, więc dobrze jest korzystać z nich w całości. W jaki sposób? Dodając do napojów, sałatek, ciast, lodów. Idealne do dań na ciepło i na zimno. Oprócz tego, owoce kalamondyny stanowią idealną przyprawę do herbat.
Przeczytaj również: Domowa uprawa drzewek cytrusowych. Wiemy, co zrobić, by wydały owoce
Kalamondyna posiada kwaśny miąższ i słodką skórkę. Fot. 123RF.com
Ciekawa cecha kalamondyny
Kalamondyna ma wiele ciekawych zastosowań, co sprawia, że jest drzewkiem bardzo nietuzinkowym. Dlaczego tak jest? Odpowiada za to specjalny składnik, który jest wykorzystywany jako:
- środek do naturalnych dezodorantów,
- wywabiacz plam,
- wybielacz kosmetologiczny (do rozjaśniania przebarwień na skórze twarzy),
- środek przeciwkaszlowy,
- preparat przeciwzapalny.
Jak widać, jest wiele korzyści, jakie można osiągać z uprawy kalamondyny w swojej domowej oranżerii.
Kalamondyna — uprawa
Chociaż w cieplejszych rejonach świata kalamondynę da się uprawiać na zewnątrz, to jednak w rodzimym klimacie nadaje się ona jedynie do trzymania w doniczkach w domu. Powód jest raczej oczywisty – to krzew wzrastający w naturalnym środowisku w bardzo ciepłym klimacie, wolnym od gwałtownych spadków temperatur.
Mimo wrażliwości termicznej, kalamondyny uznaje się za bardziej wytrzymałe od innych znanych cytrusów.
Jeśli chodzi o podłoże, to powinno być ono:
- przepuszczalne,
- próchnicze,
- lekko kwaśne (idealny odczyn pH wynosi od 5 do 6,5).
Należy go nawozić co dwa tygodnie wiosną i latem – przy użyciu nawozu płynnego.
Dobre oświetlenie to podstawa
Idealnym stanowiskiem dla kalamondyny będzie silnie nasłonecznione miejsce. Doskonale sprawdzi się zachodni lub południowy parapet. Latem można zaryzykować wystawienie jej na balkon lub taras – pod warunkiem, że intensywnie świeci słońce i nie ma zbyt gwałtownego wiatru.
Natomiast jesień lub wiosna, z pierwszymi lub ostatnimi niespodziewanymi przymrozkami, na pewno nie są dobrymi okresami do wystawiania rośliny na zewnątrz. Musisz pamiętać o tym, że ten „potomek” mandarynki jest kompletnie nieodporny na mróz.
Okres spoczynku zimowego
Warto wiedzieć o tym, że kalamondyna, w okresie od października do kwietnia wchodzi w okres spoczynku. W tym czasie trzeba zapewnić jej o wiele niższą temperaturę, w przedziale od 10 do 15°C.
Jak podlewać kalamondynę?
Kalamondyna preferuje regularne podlewanie, ale trzeba pilnować, by nie doszło do przelania. Zbyt wilgotna ziemia na pewno nie będzie służyć roślinie. Natomiast jeśli będzie zbyt sucha, również nie są to dobre warunki do wzrostu. Kluczem do sukcesu jest więc umiar w nawadnianiu. Niezbędna jest też odpowiednio zaaranżowana warstwa drenażu na dnie doniczki. To przez nią będzie odpływał nadmiar wody.
Dobrym pomysłem jest natomiast zraszanie cytrusa. Bardzo ważne jednak, by robić to dopiero po zachodzie słońca lub wcześniej, ale gdy niebo jest zachmurzone. W tym przypadku obowiązuje bowiem taka sama zasada jak w przypadku innych drzew i krzewów – woda plus silne słońce równa się poparzenie delikatnych liści. A taką szkodę bardzo trudno jest potem naprawić.
Przeczytaj również: Zapomnij o suplementacji wit. C. Ten owoc zapewnia 600% dziennego zapotrzebowania
Rozmnażanie kalamondyny
Rozmnażanie kalamondyny jest dość łatwe i odbywa się na trzy sposoby:
- przez nasiona.
- przez ukorzenienie odcinków pędowych.
- przez szczepienie.
Najłatwiejsza jest ta pierwsza metoda, a najczęściej stosowana i rekomendowana – druga z wymienionych. Jeśli chcesz ukorzenić odcinek pędowy, odetnij zdrowy pęd, usuń z niego dolne liście, ale pozostaw kilka liści wierzchołkowych. W kolejnym kroku dolną część umieść w ukorzeniaczu, a następnie zasadź do właściwego podłoża. Powinny w nim panować optymalne warunki, opisane we wcześniejszych akapitach.
Kalamondyna — choroby i szkodniki
Niestety w przypadku kalamondyny każda nagła zmiana oświetlenia lub temperatury może doprowadzić do żółknięcia i opadania liści. Dlatego musisz obserwować roślinę i reagować w porę.
Jeśli chodzi o ewentualne choroby, to mogą pojawić się:
- chloroza,
- exocortite,
- tristeza,
- psorosis,
- phytophtora,
- xiloporosi,
- fusarium.
Kalamondyna narażona jest jednak także na działanie szkodników, takich jak:
- wełnowce,
- mszyce,
- miseczniki,
- tarczniki,
- przędziorki,
- mączniaki.
Każdego z tych pasożytów możesz się pozbyć, stosując odpowiedni preparat biobójczy, dostępny w sklepie ogrodniczym.
Przeczytaj również: Szkodniki zaatakowały twoją roślinę? Tak skutecznie się ich pozbędziesz
Kalamondyna, czyli idealne drzewko owocujące, ale dla cierpliwych
Ozdobna dzięki swoim owocom i kwiatom kalamondyna będzie doskonałą ozdobą w każdej kuchni, domowej oranżerii, jadalni czy w salonie. Idealnie komponuje się z innymi większymi roślinami doniczkowymi w domowej kolekcji, dodając odrobinę egzotycznego klimatu do wnętrza w każdym stylu.
Żeby cieszyć się jej urokiem i właściwościami przez długi czas, warto przyswoić sobie podstawowe zasady związane ze stanowiskiem, zraszaniem, rozmnażaniem itd. Na pewno poświęcony roślinie czas nie będzie stracony.