Spis treści:
Bób – skarbnica witamin
Bób (Vicia faba) to jednoroczna roślina z rodziny bobowatych, która jest blisko spokrewniona z fasolą, groszkiem i cieciorką. Co ciekawe, należy do jednych z najstarszych roślin uprawianych na świecie, a historia uprawy tego warzywa sięga nawet 6000 lat wstecz. Jak wskazują odkrycia archeologów, bób może wywodzić się z terenów Bliskiego Wschodu i Basenu Morza Śródziemnomorskiego. Obecnie to zielone warzywo cieszy się dużą popularnością. Wynika to nie tylko z jego delikatnego, lekko słodkawego smaku, ale również szeregu dobroczynnych właściwości. Te ziarenka to prawdziwa bomba witaminowa, choć często są niedoceniane.
Bób, jak większość roślin strączkowych, jest doskonałym źródłem białka roślinnego, dlatego jest bardzo ceniony przez wegan i wegetarian. Ponadto ma dużo błonnika, który usprawnia pracę układu trawiennego, a także wapnia, żelaza, magnezu i potasu. Jest też bogaty w kwas foliowy, który jest szczególnie polecany przyszłym mamom. Oprócz tego bób posiada właściwości przeciwutleniające, a jego regularne spożywanie wzmacnia nasz układ odpornościowy oraz pomaga w zwalczaniu wolnych rodników. Na tym jego właściwości się nie kończą. Okazuje się, że w ziarnach bobu jest także lewodopa – naturalny aminokwas, który jest wykorzystywany w leczeniu choroby Parkinsona. To wszystko przemawia za ty, aby uprawiać to warzywo we własnym ogrodzie.
Uprawa bobu nie powinna sprawiać trudności nawet początkującemu ogrodnikowi. Fot.orestligetka/123RF.com
Najlepsze odmiany bobu
Bób występuje w wielu odmianach, które różnią się między sobą m.in. wysokością, wielkością nasion czy kolorem kwiatów. Poszczególne odmiany charakteryzują się też różnymi terminami siewu i zbioru. Spośród wielu odmian bobu na szczególną uwagę zasługują m.in.:
- Bizon – średnio wczesna odmiana, u której okres wegetacji trwa około 70 dni. Dorasta do 70-90 cm, tworzy strąki o długości około 17 cm z bardzo dużymi nasionami;
- Bachus – wczesna odmiana, której okres wegetacji trwa około 100 dni. Nasiona są duże, lekko spłaszczone w kolorze jasnozielonym;
- Hangdown Biały – odmiana średnio późna, bardzo plenna, o dużych nasionach barwy biało-seledynowej;
- Windsor Biały – średnio wczesna odmiana o dużej plenności. Nasiona mają zielonkawobiały kolor i są bardzo delikatne w smaku;
- Jankiel Biały – jedna z najbardziej urodzajnych odmian bobu, plonuje w średnio wczesnym terminie. W strączku znajduje się od 3 do 5 nasion barwy jasnozielonej;
- Figaro – odmiana bardzo wczesna, dorasta do 1 m wysokości. Strąki zawierają zwykle 5-6 nasion o barwie białoseledynowej.
Uprawa i pielęgnacja bobu
Jeśli chodzi o uprawę, bób nie jest rośliną wymagającą, dlatego nie musimy wykonywać przy nim wiele zabiegów. Jest odporny na chód (znosi przymrozki nawet do -5 st. C), dlatego można go uprawiać niemal w każdym ogrodzie. Aby uprawa się powiodła, warto zapoznać się z wymaganiami tego warzywa. Taka wiedza pomoże uzyskać bogate plony.
- Siew
Bób można wysiewać bezpośrednio do gruntu. Z racji tego, że jest to roślina odporna na niskie temperatury i jest zdolna do kiełkowania już przy 3-4 st. C, wysiew nasion jest możliwy od połowy marca. W przypadku uprawy w szklarni czy tunelu foliowym możemy to zrobić już na początku marca. Dzień przed siewem nasiona bobu warto dobrze namoczyć. Aby zniszczyć bakterie i grzyby, jakie mogą być na nasionach, do wody warto dodać kilka kropli jodyny.
Nasiona wysiewamy gniazdowo, po 2-3 ziarenka co 20-30 cm. Głębokość siewu powinna wynosić 5-6 cm. Warto pamiętać, że rzędy muszą być oddalone od siebie o 40-50 cm. Ponadto bób można uprawiać z rozsady, dzięki czemu przyspieszymy termin zbioru o około 2 tygodnie. Najszybsze tempo wzrostu bób ma przy temperaturze 18-22 st. C.
Wysiew bobu można przeprowadzić już w drugiej połowie marca. Fot.seven75/CanvaPro
- Stanowisko i ziemia
Jeśli chodzi o stanowisko, zasada jest prosta: im więcej słońca, tym lepiej. Bób najlepiej rośnie w miejscach słonecznych. Natomiast na stanowiskach zacienionych plonuje słabo lub wcale. Warzywo to najlepiej uprawiać na glebach ciężkich, wilgotnych i gliniastych, które są bardzo zasobne w próchnicę. Warto też zadbać o odpowiednie pH – ziemia powinna mieć odczyn między 6,5 a 7. Jeśli gleba w naszym ogrodzie jest zbyt lekka, piaszczysta, warto wzbogacić ją kompostem lub obornikiem. Ważne jest jednak, aby nie sadzić bobu w ziemię świeżo nawożoną, ponieważ zapach obornika czy kompostu zwabia śmietkę kiełkówkę – groźnego szkodnika bobu.
Przeczytaj również: Jak zakwasić glebę? Proste i naturalne sposoby na poprawienie pH ziemi
- Podlewanie i nawożenie
Bób jest rośliną dość wrażliwą na niedobory wody, dlatego należy pamiętać o regularnym podlewaniu, zwłaszcza w okresach suszy. Choć ma duże zapotrzebowanie na wodę w trakcie całego okresu wegetacji, jednak jest ono większe w okresie wschodów i zawiązywania strąków. Warto mieć na uwadze, że odpowiednie nawadnianie wpływa na wielkość i jakość plonu. Co więcej, po każdym podlewaniu, a także po deszczach, glebę trzeba spulchnić.
Jeśli chodzi o nawożenie, bób nie jest rośliną wymagającą. Jest w stanie wiązać azot z powietrza za pomocą bakterii brodawkowych żyjących na jego korzeniach, dlatego nie potrzebuje mocnego nawożenia tym pierwiastkiem. Natomiast od czasu do czasu można mu dostarczyć uniwersalny nawóz wieloskładnikowy.
- Podwiązywanie
Bób zwykle nie wymaga podwiązywania, za wyjątkiem odmian wyższych. Natomiast w czasie deszczowej i wietrzniej pogody łodygi mogą kłaść się na ziemię. W takim przypadku należy je wyprostować i przywiązać do podpory, by strąki mogły dorosnąć i dojrzeć. Warto też wiedzieć, że siew gniazdowy to jedna z metod utrzymywania bobu w stabilnej pozycji. Rośliny, które rosną obok siebie, wzajemnie stanowią dla siebie oparcie.
Zbiór bobu zwykle przypada na lipiec. Fot.huertinadetoni/123RF.com
- Choroby i szkodniki
Niestety bób jest podatny na choroby i szkodniki. Najczęściej występujące choroby atakujące tę roślinę to: askochytoza, rdza bobu, czekoladowa plamistość, fuzaryjna zgorzel bobu, zgnilizna twardzikowa, a także szara pleśń. Ze szkodników warzywa często atakują mszyce, oprzędziki, pędraki, drutowce, śmietka kiełkówka czy strąkowiec bobowy. Dobrym sposobem na walkę z chorobami i szkodnikami jest wczesny wysiew bobu, który zwiększa odporność roślin na patogeny.
- Zbiór
Bób zazwyczaj dojrzewa w lipcu-sierpniu, natomiast ze względu na odmianę czy termin siewu okres ten może być zróżnicowany. Strąki zbieramy wtedy, gdy są one jędrne i zielone, bez obecności czarnych plam, które świadczą, że nasiona są przejrzałe. Po zbiorze można je przechowywać w temperaturze około 0 st. C przez 2-3 tygodnie. Ponadto nasiona można zamrozić. Uprawiając bób na nasiona, zbiera się go wtedy, gdy okrywy strąków są wyschnięte i mają czarny kolor (z reguły jest to wrzesień).
Obok czego sadzić bób?
Bób najlepiej uprawiać w towarzystwie ziemniaków, kukurydzy czy roślin kapustnych. Można też posadzić w pobliżu aksamitki, cząber ogrodowy, miętę pieprzową i inne kwiaty miododajne, które zwiększą odporność warzyw na wszelkie choroby. Natomiast niekorzystne jest sadzenie obok bobu pomidora, selera, buraka, grochu czy fasoli, gdyż mają wspólne szkodniki i choroby. Oprócz tego nie zaleca się siewu po innych roślinach bobowatych.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również: Jakie podłoże do szklarni ogrodowej? Przygotowujemy ziemię pod wysiew i sadzenie warzyw