Spis treści:
- Dzwonek — charakterystyka
- Dzwonek — wygląd
- Campanula — gatunki i odmiany
- Dzwonki — stanowisko i wymagania
- Dzwonki — sadzenie i rozmnażanie
- Pielęgnacja dzwonków
- Dzwonek — choroby i szkodniki
Dzwonek — co to za kwiat? Charakterystyka rodzaju
Campanula to łacińska nazwa rodzajowa i oznacza małe dzwonki. Kwiat ten w warunkach naturalnych rośnie w klimacie umiarkowanym półkuli północnej – w tym na Półwyspie Bałkańskim i na Kaukazie. Największa różnorodność gatunków, bo około 200, występuje w rejonie Morza Śródziemnego.
Campanula należy do rodziny dzwonkowatych — Campanulaceae, w której występuje 80 rodzajów roślin, a w tym ok. 2400 gatunków. Najczęściej spotkasz ją na łąkach, pastwiskach w parkach i w górach między skałami, rzadziej w lasach. Kwiaty dzwoneczki obecnie występują praktycznie wszędzie, poza Antarktydą i terenami wielkich pustyni. W Polsce występuje 19 dziko rosnących gatunków. W większości są to rośliny zielne i byliny, jednak istnieje wśród nich kilka odmian dwuletnich i jednorocznych.
Jak wyglądają rośliny z rodzaju dzwonków?
Korzenie roślin tego rodzaju to zazwyczaj pojedyncze, długie kłącza, czasami jednak szyjka korzeniowa jest skrócona i zgrubiała, mniej lub bardziej mięsista. Liście dzwonków są niepodzielne i wyrastają skrętolegle, natomiast u niektórych odmian liście dolne tworzą rozetę liściową. W zależności od gatunku różnią się pod względem długości, szerokości i wyglądu krawędzi.
Rodzaj Campanula charakteryzuje się szybkim wzrostem i jego przedstawiciele mogą osiągnąć nawet 2 m wysokości. Jego dekoracyjną częścią są kwiaty – dzwoneczki.
- Dzwonki mogą być sztywno osadzone w gronach lub pojedynczo zwisać na łodygach.
- Kielich składa się z pięciu zrośniętych płatków i może mieć kształt dzwonkowaty, miseczkowaty, kubeczkowy lub lejkowaty.
- Końce płatków zwykle są rozcięte w górnej części do ⅔ długości korony.
- Pręciki rzadko są zrośnięte, jest ich pięć, a ich nitki są orzęsione i spłaszczone.
- Pylnik jest dłuższy od nitek, a zalążnia jest zrośnięta z dnem kwiatowym.
- Szyjkę słupka zwieńczają zwinięte na szczycie zalążnie, których liczba jest równa owocolistkom.
Są to rośliny głównie zapylane przez pszczoły, w razie braku owadów może dojść do samozapylenia. Zdarza się, że dzikie pszczoły i trzmiele oprócz spijania nektaru chętnie nocują we wnętrzu kwiatów. Wśród odmian znajdziesz również takie, które świetnie czują się nie tylko na balkonie i tarasie, ale również w domu. Jeżeli zadbasz o nie odpowiednio, będą kwitły od marca do października.
Przeczytaj również: Piękna i niewymagająca bylina, która kwitnie aż do pierwszych przymrozków. Jak uprawiać żeniszek meksykański?
Dzwonki świetnie sprawdzają się posadzone na rabatach i skalniakach. Fot. 123RF.com
Campanula — gatunki i odmiany
W ogrodnictwie można spotkać dwie podstawowe grupy dzwonków do uprawy w ogrodzie. Nie sposób wymienić wszystkich gatunków, które wśród nich występują, ale warto poznać te najczęściej sadzone;
Pierwsza grupa to niskie gatunki dzwonków, które osiągają wysokość od 10 do 25 cm:
- Dzwonek Karpacki — dorasta do 15 - 20 cm ma duże niebieskie lub białe kwiaty, ciekawe odmiany, które warto wymienić to `Alba`, `White Clips`, `Thor Pedo`, `Pearl Deep Blue`;
- Dzwonek Gargański — charakteryzuje się drobnymi, niebieskimi kwiatami o mocno rozchylonych płatkach;
- Dzwonek Drobny — o licznych, błękitnych kwiatach i wzniesionych pędach;
- Dzwonek Poszarskiego — kwitnie obficie, ma niebieskie, mocno rozłożone kwiaty.
Grupę drugą tworzą gatunki wysokie:
- Dzwonek Kropkowany — dorasta do około 60 cm, ma duże kwiaty zazwyczaj intensywnie purpurowe i białe, a ciekawe odmiany to; `Hot Lips`, `Kent Belle`, `Reifock`;
- Dzwonek Brzoskwiniolistny — osiąga wysokość do 1 - 1,2 m, ma duże kwiaty białe lub lawendowe, odmiany, które należy wymienić to; `Takion White`, `Kelly`s Gold` i `Azure Beauty`;
- Dzwonek Skupiony — bylina dorasta do 50 cm wysokości na szczycie pędów niebieskie kwiaty, tworzą okrągłe kwiatostany;
- Dzwonek Ogrodowy — dorasta do 0,5 - 1 m ma duże kwiaty o zrośniętych płatkach a ich barwa to biała, różowa, niebieska lub fioletowa.
Przeczytaj również: Penstemony - dekoracyjne dzwonki idealne na rabaty i skalniaki. Jak je uprawiać?
Dzwonki — stanowisko i wymagania
Dzwonki to rośliny ogrodowe łatwe w uprawie. Kwiaty wysokie preferują stanowisko słoneczne lub półcieniste. Natomiast dzwonek szerokolistny poradzi sobie nawet w cieniu. Niższe odmiany, których liście są drobne i wąskie, mogą rosnąć w miejscach bardziej nasłonecznionych. Dzwonki wymagają dobrze przepuszczalnej i lekko wilgotnej gleby, która zapobiega gniciu korzeni. Ziemia powinna być także bogata w wapń, próchnicza najlepiej gliniasto-piaszczysta. Odmiany kobiercowe natomiast poradzą sobie nawet na podłożu jałowym.
Istnieje wiele odmian dzwonków. Fot. 123RF.com
Dzwonki — sadzenie i rozmnażanie
Dzwonki do gruntu powinieneś sadzić wczesną wiosną, gdy ziemia nie będzie przemarznięta, choć lekkie nocne przymrozki im nie zaszkodzą. Jak to zrobić?
- Przed posadzeniem roślin glebę przekop na głębokość 30 cm i zasil nawozami organicznymi. Dziura, do której będziesz sadzić rośliny, powinna odpowiadać wielkości bryle korzeniowej sadzonki.
- Zachowaj odstęp wielkości 30 × 40 cm między kwiatami, a na 1 m² umieść ok. 10 roślin.
- Zaraz po posadzeniu dzwonki podlej obficie wodą i wyłóż wokół warstwę kory mulczującej.
Stosowana jest także metoda wysiewu.
- Roślinę możesz wiosną wysiewać do pojemników, a latem młode dzwonki sadzić w ogrodzie.
- Od maja do czerwca nasiona można wysiewać bezpośrednio do gruntu. Wówczas okryj wilgotne podłoże włókniną na 2 - 3 tygodnie, aż do wzejścia roślin.
- Po kolejnych 2 - 3 tygodniach przerwij dzwonki w rozstawie co 10 cm.
- W sierpniu rozsadź kwiaty w rozstawie co 30 cm. Roślina zakwitnie w drugim roku.
Pamiętaj o okryciu młodych dzwonków wyściółką ze świerkowych gałązek, aby przetrwały zimę. Dzwonki ogrodowe wieloletnie mogą kwitnąć nawet do 3 lat, jednak po tym czasie często ich łodygi drewnieją. Łatwo wtedy uzyskasz nowe rośliny poprzez rozmnażanie za pomocą pędów.
Dzwonki ogrodowe kwitną przez kilka lat. Fot. 123RF.com
Pielęgnacja dzwonków
Dzwonek w ogrodzie nie wymaga zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych. W większości są to odmiany mrozoodporne z wyjątkiem dzwonka równolistnego, którego na czas zimy powinieneś przenieść do pomieszczenia o temperaturze 10°C.
Przez cały okres wegetacji dzwonki należy regularnie nawozić. Wyższe odmiany wymagają podpórek, które będą je chronić przed wiatrem. Co 3 - 4 lata warto każdą roślinę wykopać i podzielić na mniejsze części. W ten sposób odmłodzisz ją i pobudzisz do dalszego kwitnienia.
Dzwonków nie trzeba przycinać, usuwaj natomiast zwiędłe i przekwitłe kwiaty, dzięki temu rozkwitnie jeszcze piękniej. Podlewaj dzwonki regularnie i stosownie do panujących warunków atmosferycznych.
Dzwonek — choroby i szkodniki
Rodzaj narażony jest na choroby grzybowe takie jak:
- zgnilizna podstawy pędu,
- rizoktonioza,
- mączniak prawdziwy,
- plamistość liści.
Wśród szkodników atakujących dzwonki należy wymienić:
- przędziorka chmielowca,
- wytężcie ogrodowe,
- miniarka powszechniaka.
Dzwonki — zastosowanie
Dzwonki niskie wykorzystuje się do uprawy w ogródkach skalnych, na murkach i obrzeżach rabat. Tworzą one zwarte skupiska, które spełniają funkcję zadarniającą. Doskonale prezentują się w skrzynkach i doniczkach na balkonach lub tarasach. Można je stosować w nasadzeniach drzewiastych. Wysokie odmiany doskonale pasują na rabaty bylinowe jako kwiaty cięte. Warto je sadzić w towarzystwie krzewów, choć równie dobrze wyglądają samotnie. Dobrze udają się na rabatach z takimi roślinami jak lwia paszcza, nagietek, maki, orliki, wiesiołki czy nachyłki. Jeżeli posadzisz je w dużych grupach, utworzą wtedy barwne, kwietne dywany.
Przeczytaj również: Balkon marzeń w odcieniach fioletu. Oto 7 fioletowych roślin do donicy
Istnieje wiele pięknych roślin o kolorze fioletowym, które idealnie nadają się do uprawy w donicach. Fot.123RF.com