Spis treści:
- Sumak octowiec – charakterystyka. Gatunek na dobre zadomowił się w Europie
- Sumak octowiec – odmiany. To piękne drzewo zachwyca różnorodnością
- Sumak octowiec – uprawa drzewa zwanego „zemstą sąsiada” jest banalnie prosta
- Sumak octowiec – zastosowanie. Komary uciekną przed nim w popłochu
- Sumak octowiec – ciekawostki. Aromatyczna przyprawa czy trucizna?
Sumak octowiec (Rhus typhina) pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie porasta przede wszystkim obrzeża lasów i bezdroża. Efektowne drzewo z czasem zdążyło rozprzestrzenić się w różnych krajach świata, w tym również w Polsce, gdzie ma status antropofita zadomowionego.
Sumak octowiec jest przepiękną rośliną, która jednak może stać się jednocześnie ozdobą, jak i przekleństwem ogrodu. Gatunek ten jest bowiem niezwykle ekspansywny, przez co rozrasta się w naprawdę szalonym tempie. Nieposkromiony, może opanować większą część ogrodu, niż byśmy sobie tego życzyli, dlatego warto dobrze przygotować się do uprawy sumaka octowca.
Przedstawiamy krótką charakterystykę poszczególnych odmian rośliny, wraz z ciekawostkami i opisem, jak o nie dbać. O tych wadach i zaletach uprawy sumaka octowca, nie powinien zapominać żaden zapalony ogrodnik.
Sumak octowiec jest drzewem, które nie jest wybredne pod względem podłoża. Fot.123RF.com
Sumak octowiec – charakterystyka
Charakterystykę sumaka octowca warto rozpocząć od średniej wysokości drzewa, która wynosi około 7 metrów. Ta krótkowieczna roślina, żyje przez około 30 lat, jednak ma niezwykle szybki i mocny wzrost oraz wyróżnia się efektownym pokrojem.
Sumak octowiec posiada rozłożyste gałęzie i liczne, grube pędy porośnięte ciemnymi włoskami, które nada ją koronie nieco parasolowatą formę. Nie sposób oderwać wzroku również od jego dużych, pierzastych liści, na które składa się 20-30 mocno powcinanych listków. Wraz z końcem latem przebarwiają się one na żółto, pomarańczowo lub czerwono, dzięki czemu pięknie komponują się z kolbowatymi owocostanami. Kwiaty sumaka octowca są natomiast zielonkawe i nektarodajne.
Sumak octowiec w ogrodzie rewelacyjnie prezentuje się na tle ciemnofioletowych astrów, chryzantem i zielonego żywopłotu. Niektóre odmiany sumaka octowca efektownie wyglądają również w pojemniku postawionym na balkonie lub tarasie.
Sumak octowiec – odmiany
Poszczególne odmiany sumaka octowca można rozpoznać między innymi, patrząc na wygląd liści. Do drzew, które najchętniej wybiera się do ozdabiania ogrodów, wyróżnić można takie kultywary, jak:
- Dissecta – wyróżniają go charakterystycznie, mocno wcinane liście. To rozłożyste drzewo z charakterystycznym, lekko pochylonym pniem. Może osiągnąć około 4 metry wysokości i aż 6 metrów szerokości.
- Tiger Eyes – jak na sumaka octowca rośnie dość wolno i ma niewiele odrostów. Jest też dość niski, ponieważ drzewo dorasta do około 2 metrów. Podobnie jak w przypadku odmiany Dissecta, jego żółtawo-zielonkawe liście są mocno powcinane, co zresztą nie jest niczym dziwnym, biorąc pod uwagę, że jest jej naturalnym mutantem.
- Rhus glabra – określany również jako sumak szkarłatny. Jest podobny do sumaka octowca; jednak ma cieńsze listki i białawe kwiatostany. Wyróżnia go również brak owłosienia. Nie jest tak popularny, jak dwie pierwsze odmiany sumaka octowca, jednak można spotkać go w Polsce.
- Rhus aromatica – nazywany sumakiem aromatycznym. Jego liście po roztarciu pachną podobnie do cytryny. W naszym kraju niestety dość rzadko spotykany.
Przeczytaj również: Jakie rośliny wybrać do ogrodu w mieście? Te gatunki tłumią hałas i chronią przed spalinami
Jednym ze sposobów, by zniwelować uciążliwe i negatywne skutki hałasu, są rośliny. Fot. 123RF/PICSEL
Sumak octowiec – uprawa
Uprawa sumaka octowca nie jest skomplikowana, ale warto znać kilka zasad dotyczących sadzenia, podlewania i przycinania rośliny, które warto stosować tak, aby drzewo nie zaczęło sprawiać problemów w przyszłości.
- Sadzenie
Sadzeniem sumaka octowca można zajmować się przez większość roku kalendarzowego – od marca do listopada, poza okresem intensywnych przymrozków. Roślina ta łatwo się przyjmuje i nie wymaga specjalnej pielęgnacji.
Najlepiej jednak zdecydować się na uprawę sumaka octowca w okresie wczesnowiosennym lub jesiennym. Gleba jest wtedy dość wilgotna, a parowanie nie jest intensywne, dzięki czemu drzewa zwanego „zemstą sąsiada” nie trzeba często podlewać. Warto pamiętać o tym, aby sadzonki z pojemnika umieszczać w podłożu na podobnej głębokości, co w donicy. Ewentualnie 3-5 cm poniżej powierzchni gruntu.
- Stanowisko
Idealne stanowisko sumaka octowca jest słoneczne lub półcieniste, ponieważ roślina świetnie znosi sezonowe upały, ale tak naprawdę drzewo przyjmie się praktycznie w każdym miejscu ogrodu. Nawet tam, gdzie inne rośliny nie wyrosły.
- Podłoże
Sumak octowiec jest drzewem, które nie jest wybredne pod względem podłoża. Aby wyrosło, w zupełności wystarczy mu przeciętna gleba ogrodowa. Najlepiej jednak czuje się na żyznej, przepuszczalnej, piaszczysto-gliniastej glebie lub ziemi piaszczysto-ilastej o umiarkowanej wilgotności.
- Podlewanie
Jeśli zdarzy nam się zapomnieć o podlewaniu sumaka octowca, to prawdopodobnie nic złego się nie stanie. Roślina rozkłada swoje korzenie szeroko i płasko pod ziemią, dzięki czemu samodzielnie zapewnia sobie odpowiednie zaopatrzenie w potrzebne składniki odżywcze i wodę. Intensywne podlewanie sumaka octowca jest niezbędne tylko w okresie długotrwałej suszy. Wówczas najlepiej stosować wodę miękką.
- Nawożenie
Nawożenie sumaka octowca powinno być sporadyczne i należy je wykonywać od kwietnia do sierpnia, podając roślinie niewielką porcję kompostu lub obornika. Stosowanie specjalistycznych nawozów jest zbędne i może wyrządzić sumakowi więcej szkód, aniżeli pożytku.
- Kwitnienie
Sumak octowiec kwitnie latem, a dokładniej na przełomie czerwca i lipca. Ta jednopienna roślina zachwyca okazałymi owocostanami w bordowym kolorze, które jednak występują wyłącznie na osobnikach żeńskich i utrzymują się na drzewie przez bardzo długi czas. Mogą przetrwać na nim nawet do kolejnego sezonu.
- Przycinanie
Sumak octowiec przyjmuje na tyle elegancką formę, że nie potrzebuje dodatkowego cięcia, choć od czasu do czasu zabieg warto przeprowadzić w celach pielęgnacyjnych. Przycinanie sumaka octowca może też mieć na celu dopuszczenie światła i powietrza do jego wewnętrznych warstw.
Cięcia najlepiej wykonywać w pogodny dzień, wczesną wiosną, gdyż wtedy najłatwiej będzie nam zidentyfikować suche lub wykrzywione gałęzie drzewa. Wszystkie pędy najlepiej ścinać nad rozgałęzieniem albo nad pąkiem skierowanym na zewnątrz korony.
Zdrewniałe pędy można również dodatkowo nasmarować maścią ogrodniczą z fungicydem, gdyż to pozwoli ograniczyć ryzyko infekcji.
- Choroby i szkodniki
Sumak octowiec jest drzewem odpornym na większość chorób i szkodniki atakujące rośliny w ogrodzie. Drzewa nie trzeba więc regularnie opryskiwać środkami ochrony roślin. Sumak radzi sobie również z zanieczyszczeniami powietrza. Jeśli jednak niepokoi nas to, że liście rośliny nie przebarwiają się ładnie jesienią, powodem takiego stanu rzeczy prawdopodobnie jest mało słoneczne stanowisko.
Choroby i szkodniki, które sporadycznie mogą zagrażać sumakowi octowcowi to przede wszystkim szara pleśń. Chorobę grzybową można rozpoznać po brunatnych plamkach, obumierających liściach i kwiatach na drzewie. W takiej sytuacji warto sięgnąć po specjalistyczne preparaty dostępne w sklepach ogrodniczych.
Przeczytaj również: Liście brązowieją, a igły nadmiernie opadają? To objaw groźnej choroby. Zobacz, jak ją zwalczyć
Fytoftoroza to groźna choroba grzybowa Fot. 123RF/PICSEL
- Rozmnażanie
Sumak octowiec jest na tyle ekspansywną rośliną, że nie potrzeba mu wiele, aby rozmnożył się na potęgę w przydomowym ogródka. Jeśli zranimy szpadlem korzenie rośliny, możemy spodziewać się tego, że szybko pojawią się odrosty korzeniowe.
Jeśli jednak chcemy mieć większą kontrolę nad rozmnażaniem sumaka octowca, możemy zrobić to z sadzonek korzeniowych, które należy pobierać z dobrze rozwiniętych korzeni. Najlepiej zrobić to na przełomie lutego i marca.
Tniemy je wówczas je na niewielkie, około 2,5 cm kawałki i wysadzamy do piaszczysto-torfowej ziemi, wymieszanej w proporcjach 1:1. Pobranym sadzonkom warto zapewnić odpowiednie warunki do wzrostu. Przez miesiąc lub dwa powinniśmy trzymać je w temperaturze około 20°C, a na przełomie marca i kwietnia możemy wysadzić je w ogródku.
Sumak octowiec – zastosowanie
Sumak octowiec to przede wszystkim roślina dekoracyjna, którą można wysadzać nie tylko bezpośrednio w gruncie, ale również w pojemnikach stojących na dużych balkonach i tarasach. W tym celu szczególnie często jest wybierana zwłaszcza odmiana sumaka octowca - „Tiger Eye”.
Wbrew pozorom, to ekspansywne drzewo ogrodowe może być również bardzo pożyteczne. Z cennych zastosowań sumaka octowca zdają sobie sprawę mieszkańcy egzotycznych krajów, którzy z kwaśnych owoców i liści sumaka przygotowują potrawy, syropy i ocet winny (skąd zresztą wzięła się nazwa drzewa).
Roślina jest wykorzystywana również w medycynie ludowej z uwagi na właściwości antyseptyczne i ściągające. Często znaleźć można ją również w przypisach dotyczących homeopatii. Inne pożyteczne zastosowanie sumaka octowca w ogrodzie to odstraszanie komarów. Można bowiem zauważyć, że insekty stronią od tego ozdobnego drzewa.
Przeczytaj również: Drzewa do małego ogrodu – jakie gatunki wybrać?
Bardzo ważnym elementem w całej kompozycji ogrodu są nie tylko krzewy i kwiaty, ale przede wszystkim drzewa. Fot.123RF.com
Sumak octowiec – ciekawostki
Nazwa sumak pochodzi od arabskiego słowa summaq, oznaczającego czerwony barwnik, który można pozyskać z odmiany sumaka octowca – Rhus coraria.
Inną ciekawostką na temat sumaka octowca może być również to, że jego wysuszone i sproszkowane owoce są w Azji i Południowej Europie wykorzystywane jako przyprawa.
Sumak octowiec przyprawa jest pozyskiwana z delikatnego sumaka garbarskiego (Rhus coriaria), który świetnie komponuje się z owocami morza, pasuje również do dań z wieprzowiną i baraniną. Warto jednak wspomnieć, że do dziś trwają spory pomiędzy entuzjastami i krytykantami sumaka o to, czy sumak octowiec jest szkodliwy. Niektórzy uważają bowiem, że jest rośliną trującą. Szczególnie szkodliwe dla osób wrażliwych mają być liście sumaka octowca oraz mleczny sok, wydzielany przez roślinę.