Spis treści:
- Fasolka szparagowa – charakterystyka. Skąd pochodzi i z czym ja podawać?
- Odmiany fasolki szparagowej, na które warto zwrócić uwagę
- Uprawa fasolki szparagowej krok po kroku. O tym nie zapominaj
- Obok czego nie sadzić fasolki szparagowej? To zrujnuje całe plony
- Fasolka szparagowa – wartości odżywcze i właściwości. Jest zdrowa i pożywna
Fasolka szparagowa – charakterystyka. Skąd pochodzi i z czym ją podawać?
Fasolka szparagowa jest warzywem strączkowym, które w Polsce najchętniej jada się od czerwca do września. Ta ciepłolubna roślina pochodzi z Ameryki, z obszarów Utah i Arizony, gdzie uprawiano ją już siedem tysięcy lat temu.
Na stary kontynent szparagi przywędrowały w XVI wieku i stopniowo zyskiwały uznanie europejskich kucharzy z uwagi na niepowtarzalny smak i łatwość uprawy. Dziś stanowią jeden z najpopularniejszych składników, który znakomicie komponuje się zwłaszcza z mięsem, makaronem, pomidorami czy ziołami prowansalskimi.
Odmiany fasolki szparagowej, na które warto zwrócić uwagę
Odmiany fasolki szparagowej, które możemy uprawiać u siebie w ogrodzie, dzielimy ze względu na wysokość łodygi na:
- odmiany niskie, karłowe – uprawiamy je bez podpór, ponieważ są bardziej odporne na zmienne warunki atmosferyczne m.in. wiatry. Plonują nieco krócej;
- odmiany wysokie, tyczne – plonują dłużej, lecz uprawiamy je z podpórkami, wokół których wiją się łodygi fasolki szparagowej.
Jest to jednak najprostszy podział, a poszczególne odmiany fasolki szparagowej mogą różnić się między sobą również odpornością na choroby czy kolorem strąka. Dzięki temu na własnej posesji uprawiać możemy nie tylko roślinę zieloną, ale również żółtą czy fioletową fasolkę szparagową.
Warto mieć świadomość, że wśród cenionych odmian fasolki szparagowej wyróżniamy m.in.:
- Berggold – bardzo wczesna odmiana, charakteryzująca się żółtymi strąkami, które osiągają niewiele, bo jedynie 9-10 cm długości.
- Flambo – wczesna odmiana, która wyróżnia się wyjątkowym zabarwieniem strąków. Są one żółte, jednak z charakterystycznym różowym nakrapianiem. Osiągają do 14 cm długości.
- Purple Teepee – wczesna odmiana o niepowtarzalnym fioletowym odcieniu strąków. Ceniona przez kucharzy z uwagi na intensywny smak. Długość strąków dochodzi do 14 cm.
- Paulinera – średnio późna odmiana o ciemnozielonych strąkach, które pod względem długości osiągają maksymalnie 13 cm.
- Blauhilde – późna odmiana wyróżniająca się fioletowymi strąkami o długości od 20 do 25 cm.
Uprawa fasolki szparagowej krok po kroku. O tym nie zapominaj
Jak sadzić fasolkę szparagową tak, aby plony były zdrowe i obfite? Aby osiągnąć sukces w uprawie, trzeba zadbać o odpowiednią glebę i zabiegi pielęgnacyjne. Jednak czym konkretnie należy się zająć?
-
Wysiew nasion
Fasolę szparagową wysiewamy bezpośrednio do gruntu wiosną po ustąpieniu ryzyka przymrozków. Zaleca się robić to od połowy maja do lipca. Nie wczesnej, ponieważ szparagi są ciepłolubne i kiełkują w temperaturze od 11 stopni Celsjusza. Warzywa wysiewamy na warzywnych grządkach bez lub z wykorzystaniem podpórek w przypadku odmian tycznych, które z uwagi na gorszą stabilność koniecznie powinny zostać także umieszczone na stanowisku osłoniętym od wiatru.
Odmiany karłowe fasoli szparagowej najczęściej umieszcza się w rzędach co 30-40 cm, zachowując między nasionami odległość od 6 do10 cm. Na glebach cięższych można je również siać gniazdowo co 20-30 cm w rzędzie, umieszczając w jednym miejscu po 2-3 nasiona. Odmiany tyczne fasoli szparagowej co do zasady wysiewa się gniazdowo, zachowując odległość od 25 do 50 cm.
-
Gleba
Ziemia, w której uprawiamy fasolę szparagową, musi być dobrze przepuszczalna i bogata w próchnicę. Idealnie, jeśli jest w drugim roku po oborniku i ma odczyn pH w granicach od 6 do 7,5. Zanim zasiejemy warzywo, grządkę należy odchwaścić i wyrównać.
Uprawa fasolki szparagowej w domu pozwoli zaoszczędzić pieniądze. Fot.123RF.com
-
Podlewanie
Podlewanie fasolki szparagowej co 3-4 dni to jeden z najistotniejszych czynników w uprawie tej rośliny. O dostarczaniu wody rano lub wieczorem trzeba pamiętać zwłaszcza w dni suche i upalne. Gleba ma być równomiernie wilgotna, jednak nie przemoczona, bo to z kolei może doprowadzić do zgnilizny korzeni. W związku z tym dobrym pomysłem może okazać się skorzystanie z deszczowni wyposażonych w specjalne belki nawadniające.
-
Nawożenie
Nawożenie fasolki szparagowej dużą ilością nawozów azotowych nie jest zalecane z uwagi na fakt, iż w korzeniach rośliny w miarę jej wzrostu rozwijają się bakterie, które samodzielnie pobierają wolny azot z powietrza. Bardziej przyda się tutaj zasilanie nawozami wieloskładnikowymi. Fasoli szparagowej nie sprzyja jednak zbytnie zasolenie gleby, dlatego nawozy mineralne stosuje się na dwa tygodnie przed siewem nasion.
Dokarmianie nawozami wieloskładnikowymi bogatymi w fosfor i potas zalecane jest także dolistnie w pierwszym roku wzrostu. Pierwiastki te pomagają rozwinąć system korzeniowy i utrzymać gospodarkę wodną rośliny na odpowiednim poziomie.
-
Plony
Plony fasolki szparagowej zbieramy, gdy strąki są młode i delikatne. Powinny mieć około 7 cm długości. W przypadku fasoli karłowatej warto dokładnie obejrzeć roślinę po 50-60 dniach od wysiewu. Natomiast fasola tyczna będzie gotowa do zbioru po 60-90 dniach od zbioru. Po tym czasie najczęściej można zbierać świeże warzywa z grządki co 2-3 dni.
Przeczytaj również: Seler naciowy i korzeniowy. Jak uprawiać selera, by mieć duże plony
-
Choroby i szkodniki
Podczas uprawy fasolki szparagowej trzeba liczyć się z tym, że warzywo podatne jest na niektóre choroby roślin. Uważać należy m.in. na bakteriozę obwódkową fasoli, przed którą zabezpieczy nas używanie preparatów z dodatkiem miedzianu. Chorobę rozpoznamy po owalnych jasnobrunatnych plamach z ciemniejszą obwódką na liściach.
Zagrożenie dla plonów stanowi również fuzaryjne więdniecie fasoli, które powoduje zgorzele siewek i poraża system korzeniowy, przez co rośliny rosną słabo i stopniowo zamierają. Problem występuje na glebie kwaśnej, dlatego w tym przypadku warto systematycznie wapnować glebę. Aby zahamować rozwój grzyba, pomocne mogą okazać się także opryski środkami ochrony roślin z dodatkiem miedzianu.
Kolejnym częstym problemem jest szara pleśń. Wówczas mamy do czynienia z charakterystycznym szarym nalotem grzybni na pędach, liściach i strąkach fasoli. Jeśli chcemy zabezpieczyć się przed tą chorobą, szparagów nigdy nie możemy sadzić po warzywach korzeniowych.
Ostatnia, lecz nie mniej groźna wśród chorób, jest zgnilizna twardzikowa, którą rozpoznamy po puszystej grzybni, w której tworzą się czerniejące, twarde zgrubienia. Stopniowo obejmuje ona łodygi i strąki i rezultacie doprowadza do więdnięcia fasolki szparagowej.
Poza roślinami zagrożenie dla fasolki szparagowej mogą stanowić również szkodniki takie jak: mszyce czy zmieniki lucernowce. Najbardziej irytujące są jednak przędziorki chmielowce, które żerują zwłaszcza w szczycie sezonu przy suchej i upalnej pogodzie. Przędziorka rozpoznamy po niewielkich jasnych punktach, które stopniowo rozprzestrzenią się na całą powierzchnię liści, kwiatów i zawiązków strąków. Rośliny pokryte są również pajęczyną. Na insekty standardowo stosujemy środki ochrony roślin, które możemy bez problemu znaleźć w sklepie. Możemy również wykorzystać domowe sposoby walki ze szkodnikami m.in. opryski z piołunu, mydła potasowego z dodatkiem czosnku lub płynu do mycia naczyń i pieprzu cayenne.
Obok czego nie sadzić fasolki szparagowej? To zrujnuje całe plony
Jeżeli szparagi słabo zawiązują strąki i nasiona pomimo stosowania powyższych zasad, to problemem może być sąsiedztwo innych roślin. Warzywo bardzo lubi towarzystwo jarmużu, buraka ćwikłowego czy brokułu. Nie wadzi mu również marchew, ziemniak czy kukurydza.
A obok czego nie sadzić fasolki szparagowej, jeśli nie chcemy całkowicie zrujnować plonów? Obok cebuli, czosnku, grochu czy kolendry. Unikać należy również sadzenia obok pora i kopru włoskiego. Na tym jednak nie koniec.
Z uwagi na fakt, iż fasola szparagowa jest warzywem strączkowym, nie należy siać jej w pobliżu kwiatów z rodziny jaskrowatych, które wydzielają substancje hamujące zawiązywanie przez nią nasion. Chodzi tutaj m.in. o ostróżkę, sasankę, tojada, zawilca, orlika i miłka.
Fasolka szparagowa – wartości odżywcze i właściwości. Jest bardzo zdrowa
Po to zdrowe warzywo bez obaw sięgać mogą osoby na diecie redukcyjnej, a także zmagające się z cukrzycą. Wszystko dlatego, że w 100 g tego rośliny znajdziemy zaledwie 31 kcal, a indeks glikemiczny fasolki szparagowej jest bardzo niski (IG 15). Szacuje się, że roślina w około 90 procentach składa się z wody. Poza tym bogata jest w przeciwutleniacze i cenne składniki odżywcze, takie jak: wapń, fosfor czy żelazo. Zawiera cynk, żelazo, potas, mangan, kobalt, nikiel, prowitaminę A (określaną jako karoten), witaminy: C, E B1, B2 czy B6. Jest także źródłem cennego błonnika pokarmowego.
Powyższy skład ma wpływ na prozdrowotne właściwości fasolki szparagowej. Przede wszystkim reguluje ona metabolizm, wspomaga trawienie, oczyszczanie organizmu z toksyn oraz wykazuje działanie moczopędne. Przeciwdziała chorobom kości i stawów, a także niedokrwistości z niedoboru żelaza. Pomaga regulować poziom cukru we krwi, naturalnie go obniżając, a z uwagi na obecność inozytolu wzmacnia serce.
Przeczytaj również: Najlepszy sposób na sadzenie pomidorów. Efekt? Zdrowe i bogate plony
Zielone warzywa – moc witamin w jednym kolorze na INTERIA.TV.