Spis treści:
- Co to jest żywokost lekarski?
- Odmiany żywokostu. Nie tylko lekarski
- Uprawa żywokostu lekarskiego. To musisz wiedzieć
- Zastosowanie żywokostu lekarskiego
- Jakie właściwości lecznicze ma żywokost lekarski?
Co to jest żywokost lekarski?
Żywokost lekarski (Symphytum officinale L.) to roślin wieloletnia z rodziny ogórecznikowatych, która porasta niemal całą Europę oraz część Azji. W Polsce występuje pospolicie zasiedlając obrzeża jezior, łąki i podmokłe lasy. Roślinę charakteryzuje wzniesiona łodyga o skrętoległych liściach i fioletowych kwiatach (czasem występują białe lub kremowe) skupionych w zwisających kwiatostanach. Żywokost osiąga około 1 m wysokości.
Nasiona rośliny zawierają lubiany przez mrówki elajosom, czyli wyrostek nasion zawierający tłuszcze i węglowodany. To dobre źródło pokarmu dla tych owadów – mrówki zabierając elajosom do swoich mrowisk przyczyniają się do rozsiewania żywokostu. Zjawisko to nosi nazwę "myrmekochoria".
Odmiany żywokostu. Nie tylko lekarski
Żywokost lekarski to nie jedyna odmiana żywokostu. W przyrodzie występują również inne gatunki tej rośliny, które przede wszystkim różnią się od siebie wyglądem. Z jakimi odmianami żywokostu można się spotkać? Wyróżniamy między innymi:
- żywokost bulwiasty;
- żywokost sercowaty;
- żywokost szorstki;
- żywokost wielkokwiatowy;
- żywokost rosyjski;
- żywokost czerwony;
- żywokost uplandzki;
- żywokost kaukaski.
Najpowszechniejszym żywokostem występującym pospolicie w Polsce jest żywokost lekarski. Drugim z kolei najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem żywokostu w naszym kraju jest żywokost bulwiasty (częściej występuje na południu).
Przeczytaj również: Gnojówka z pokrzywy – przygotowanie krok po kroku. Jak zrobić cenny nawóz na wzmocnienie i podwojenie plonów
Uprawa żywokostu lekarskiego. To musisz wiedzieć
Żywokost lekarski może stać się piękną ozdobą ogrodu. Nie jest trudny w uprawie i z tego względu wielu początkujących ogrodników decyduje się na posadzenie rośliny na swojej działce. O czym trzeba wiedzieć decydując się na uprawę żywokostu lekarskiego?
- Siew i sadzenie
Sadzonki żywokostu umieszcza się w glebie na początku wiosny (warto pamiętać, by zapewnić roślinie sporo przestrzeni wokół). W przypadku chęci zasiania żywokostu proces ten powinien się odbyć jesienią (wrzesień/październik). Warto pamiętać, że roślina ta może się szybko rozprzestrzeniać w sposób inwazyjny. Dlatego jej rozwój powinien być stale monitorowany.
- Ziemia i stanowisko
Żywokost lekarski to niezbyt skomplikowana w uprawie roślina. Wybrane stanowisko może być zarówno słoneczne, jak i półcieniste. Jeśli chodzi o ziemię, to musi być ona wilgotna, najlepiej gliniasto-próchnicza.
- Kwitnienie i rozmnażanie
Kwitnienie żywokostu lekarskiego odbywa się od maja do czerwca. Czasem okres ten może trwać nawet do września. Roślina rozmnaża się przy współudziale mrówek, które rozprzestrzeniają jej nasiona przenosząc elajosom do swoich mrowisk. Żywokost lekarski można również rozmnażać poprzez sadzonki korzeniowe.
- Choroby i szkodniki
Jedną z zalet żywokostu lekarskiego jest jego bardzo dobra odporność na choroby i szkodniki. Co ciekawe, roślina może odstraszać niektóre insekty.
Zastosowanie żywokostu lekarskiego
Żywokost lekarski to nie tylko doskonała ozdoba ogrodu lub działki, ale również środek, dzięki któremu można chronić inne rośliny. Z wywaru wykonanego z żywokostu można robić opryski zwalczające szkodniki takie jak mszyce. Z kolei gnojówka z żywokostu to naturalny nawóz wspomagający rozwój innych roślin. Wynika to z faktu, że środek ten zawiera dużo cennych substancji, takich jak między innymi potas.
Żywokost lekarski może stanowić ciekawą dekorację w ogrodzie. Warto jednak uważać, ponieważ brak kontrolowania rośliny może spowodować jej szybkie rozprzestrzenianie się.
Przeczytaj również: Roślina o cennych właściwościach. Przygotujesz z niej leczniczą maść i najlepszy nawóz do pomidorów
Jakie właściwości lecznicze ma żywokost lekarski?
Żywokost lekarski zawiera cenne składniki, takie jak kwasy fenolowe, garbniki, olejki eteryczne czy sole mineralne. Ich obecność może przyczyniać się do wykazywania pewnych właściwości leczniczych, takich jak przyspieszanie regeneracji tkanek, łagodzenie stanów zapalnych skóry czy zmniejszanie obrzęków.
Jednak bardzo ważny jest fakt, że wiele badań nad rośliną wykazało obecność w jej składzie substancji trujących dla człowieka. Mowa tu o alkaloidach, które mogą powodować uszkodzenia wątroby czy płuc. Z tego względu zabronione jest przyjmowanie żywokostu lekarskiego doustnie. Preparaty z żywokostu lekarskiego są dostępne w formie maści lub żelów do stosowania na skórę.
Źródła: opracowanie własne, ema.europa.eu, gardenia.net
Przeczytaj też:
Ogórecznik lekarski posiada mnóstwo właściwości prozdrowotnych. Jak uprawiać go w swoim ogrodzie?
Żmijowiec – dlaczego potrzebujemy go w ogrodzie i na działce. Uprawa i zastosowanie żmijowca
Roślinne złoto, które warto znać. Rośnie w wielu miejscach na INTERIA.TV.