Spis treści:
- Aronia – charakterystyka rośliny
- Aronia – odmiany
- Owoce aronii – dlaczego się je ceni?
- Uprawa i pielęgnacja aronii
- Rozmnażanie aronii
- Aronia – łatwa w uprawie roślina ozdobna
Aronia – charakterystyka rośliny
Aronia czarna (łac. Aronia melanocarpa), zwana też czarnoowocową, to krzew występujący dość licznie w polskich ogrodach i na ogródkach działkowych. Uprawia się ją jednak głównie dla walorów dekoracyjnych, choć niektórzy szczególnie doceniają jej owoce, które można wykorzystywać w różnego rodzaju przetworach.
Aronia to gatunek należący do rodziny różowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej, ale doskonale nadaje się do hodowania także w rodzimym klimacie – głównie ze względu na swoją mrozoodporność.
Krzewy aronii czarnoowocowej sadzi się zwykle późną jesienią lub wczesną wiosną: na przełomie października i listopada albo marca i kwietnia. Wiosną, najczęściej od połowy maja, na gałązkach zaczynają już pojawiać się drobne białe kwiaty, które prezentują się mniej więcej przez 14 dni. Jesienią liście aronii zyskują natomiast piękny pomarańczowy odcień.
Przeczytaj również: Aronia czarna – wielozadaniowy krzew w ogrodzie. Uprawa, zastosowanie w ogrodzie i właściwości
Aronia – odmiany
Dziś można się spotkać z różnymi gatunkami i odmianami krzewów owocujących, idealnych do przydomowej uprawy. Jednym z najbardziej cennych ze względu na wartości zdrowotne owoców w codziennej diecie jest aronia - odmiany tej rośliny różnią się od siebie minimalne, jednak warto posadzić ich kilka, aby zyskać największą plenność uprawy. Oto odmiany, które uprawiam od lat, ciesząc się naprawdę satysfakcjonującymi zbiorami:
- aronia Galicjanka,
- aronia Hugin,
- aronia Nero,
- aronia Viking.
Poszczególne odmiany różnią się od siebie między innymi wielkością, do jakiej dorastają oraz plennością. Jeśli chcesz mieć masę owoców co roku, nie musząc przy tym spędzać godzin na pielęgnacji krzewów to Galicjanka i Vinking będą dla ciebie najlepszym wyborem.
Owoce aronii pojawiają się w miejscu gęstych, kwiatowych kiści. Są ich setki na krzaku, smakują świeżo z charakterystyczną kwaśnogorzką nutą. To idealna baza rozmaitych przetworów. Fot. AL-Travelpicture/Zlatimir Stojanovic/CanvaPro
Owoce aronii – dlaczego się je ceni?
Owoce aronii zyskały sławę nie ze względu na swój smak, bo ten jest raczej gorzki i cierpki. Z tego powodu tworzy się z nich przetwory, a nie spożywa bezpośrednio z krzaczka. Z aronii powstają różnego rodzaju soki, nalewki, dżemy, konfitury, syropy. Jagody nadają się również do mrożenia oraz suszenia i wykorzystywania w formie owocowej herbatki.
Aronia jest ceniona przede wszystkim z uwagi na swoje walory odżywcze. Zawiera w sobie między innymi:
- witaminy P i PP,
- witaminę E,
- witaminę A,
- witaminę C,
- witaminy B2 i B9,
- składniki mineralne (np. żelazo, magnez, potas).
Ponadto te czarne owoce są też bogactwem kwasów organicznych i flawonoidów, które pomagają utrzymywać dobrą kondycję zdrowotną.
Zbiór owoców aronii przypada na pierwszy rok po posadzeniu. Dojrzewają mniej więcej w połowie sierpnia. Warto jednak pamiętać o tym, że obfite zbiory będą się pojawiać dopiero po 2 – 3 sezonach.
Uprawa i pielęgnacja aronii
Aronia to krzew, który doskonale nadaje się do uprawy amatorskiej. Jest odporny na mróz (w tym również na wczesne jesienne lub późne wiosenne przymrozki), ma małe wymagania pielęgnacyjne oraz niezwykle rzadko atakują go szkodniki i choroby.
Roślina nie wymaga:
- specjalistycznej ochrony chemicznej,
- zimowego okrywania,
- oprysków przeciwchorobowych.
Ze względu na odporność większości odmian, uprawa i pielęgnacja aronii jest możliwa w większości regionów Polski, również tam, gdzie utrzymują się niekorzystne warunki oraz zły stan powietrza. W przeciwieństwie do wielu innych roślin owocowych aronia nie gromadzi bowiem w swoich tkankach metali ciężkich.
Aronia dobrze rośnie nawet w niekorzystnych warunkach. To idealny wybór do miasta, ponieważ roślina nie gromadzi w tkankach owoców metali ciężkich. Fot. MahirM/CanvaPro
Jeśli chodzi o ewentualne zabiegi pielęgnacyjne, to warto pamiętać o przycinaniu aronii czarnoowocowej. Późną jesienią lub w początkowych miesiącach roku dobrze jest usunąć nadmiar odrostów korzeniowych oraz przyciąć pędy o około 1/3. Żeby roślina jeszcze lepiej się rozwijała, świetnym pomysłem będzie usunięcie pędów starszych lub nadmiernie rozrośniętych.
-
Najlepsze stanowisko dla aronii
Jakie stanowisko wybrać dla aronii? Ten piękny krzew jest w stanie dopasować się do bardzo zróżnicowanych warunków środowiskowych. Najlepiej będzie jednak rósł na terenach dobrze nasłonecznionych, a jednocześnie osłoniętych od silnego wiatru.
Cień nie będzie sprzyjać roślinie, bo w ten sposób można zahamować owocowanie. Z kolei półcień wiąże się ze słabej jakości plonami.
-
Jaka gleba dla aronii?
Aronia preferuje gleby, które są:
- przepuszczalne,
- piaszczyste lub gliniaste,
- próchnicze,
- lekko kwaśne (lub obojętne pod względem odczynu pH).
Ponieważ krzew ten korzeni się dość płytko, nie przeszkadzają mu obszary o wysokim poziomie wód gruntowych.
-
Podlewanie aronii
Krzewy aronii będą wymagać intensywnego nawadniania w momencie dojrzewania owoców. To właśnie w tym okresie zapotrzebowanie na wodę jest największe i od tego zależy intensywność oraz jakość zbiorów. Ze względu na wrażliwość na suszę, trzeba też pamiętać o podlewaniu w czasie bezopadowym.
-
Nawożenie aronii
Aronię warto również dodatkowo dokarmiać – podobnie jak wiele innych krzewów owocujących w polskich ogrodach. Dobrze sprawdzą się zarówno nawozy organiczne, jak i te mineralne. W tym pierwszym przypadku dobrym rozwiązaniem będzie obornik. Z kolei jeśli wybierasz tę drugą opcję, to najlepiej wybierz produkty ze zwiększoną zawartością fosforu lub potasu. Aplikuj je jesienią lub wczesną wiosną.
-
Kiedy sadzić aronię?
Najlepszym terminem na sadzenie aronii jest przełom października i listopada. Jeśli zdecydujesz się na posadzenie rośliny wiosną, najlepiej to zrobić pod koniec marca. Warto pamiętać o regularnym nawadnianiu krzewów tuż po umieszczeniu ich w gruncie. Po zasadzeniu najlepiej ziemię wokół krzewów ściółkować 15-centymetrową warstwą kory lub trocin. Dzięki temu zapobiegniesz wyrastaniu chwastów.
Rozrastające się krzewy aronii potrafią wydawać setki owoców jednocześnie, dlatego, gdy warunki sprzyjają, przygotuj się na wielkie zbiory. Te czarne perełki pełne witamin łatwo przerobić na wartościowy sok, dżem lub konfiturę. Fot. Artush/CanvaPro
Rozmnażanie aronii
Aronia należy do jednych z niewielu roślin sadowniczych, które można rozmnażać różnymi metodami.
-
Rozmnażanie przez okłady pionowe lub poziome (tzw. kopczykowanie)
W tym pierwszym przypadku młode pędy posypuje się mieszanką, składającą się z trocin, ziemi i torfu. Następnie formuje się z nich kopczyk, wysoki na około 40 cm. Po jakimś czasie z krzewu wyrastają odrosty, które po roku lub dwóch będzie można odciąć i posadzić. Natomiast kopczykowanie poziome polega na tym, że pędy aronii trzeba nagiąć do ziemi w pozycji poziomej, a potem przytwierdzić. Łodygi przysypuje się żyzną ziemią. Niedługo potem z pąków wybijają nowe pędy, które będą się ukorzeniać.
-
Rozmnażanie przez sadzonki
Sadzonki aronii pozyskuje się z wierzchołków pędów w okresie od czerwca do lipca. Pobrane fragmenty trzeba zamoczyć w ukorzeniaczu i umieścić na kilkucentymetrową głębokość w mieszaninie piasku z torfem. Całość przykryj folią. Sadzonki powinny ukorzenić się do jesieni. Wczesną wiosną można już wysadzić je w rozstawie 80 – 100 cm. Są gotowe do wysadzenia w miejscu docelowym po dwóch latach.
Jeśli chcesz uzyskać szybkie i obfite owocowanie, to najlepiej wybrać rozmnażane wegetatywnie np. za pomocą sadzonek lub odrostów. Rośliny uzyskane z nasion owocują bowiem dopiero po 2 – 3 latach.
Aronia – łatwa w uprawie roślina ozdobna
Aronia to ciekawa i bardzo łatwa w uprawie roślina ogrodowa, która na jesień zachwyca pięknym, intensywnym kolorem. Krzew nadaje się zarówno do sadzenia w grupach, jak i do tworzenia luźnych żywopłotów, a jego owoce można wykorzystywać do różnych przetworów. Wszystko przemawia za tym, że warto zainwestować w ten gatunek – niezależnie od wybranej odmiany.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Przycinanie aronii na wiosnę. Co zrobić, żeby aronia dobrze owocowała?
Sierpniowe cięcie malin. Porządkowanie pędów to podstawa po zbiorach
Jak zrobić sadzonki porzeczki? Dwa ciekawe sposoby rozmnażania porzeczki