Spis treści:
- Czy można mieszkać na działce ROD?
- Co grozi za mieszkanie na działce ROD przez cały rok?
- Mieszkanie na działce ROD – czy to się opłaca?
Czy można mieszkać na działce ROD?
Zielone enklawy wewnątrz miast kuszą spokojem i bliskością przyrody, a co za tym idzie, stają się coraz częściej obiektami długotrwałego spędzania czasu – nie tylko wolnego. Walory estetyczne, lokalizacyjne oraz wypoczynkowe nie mogą jednak wpływać na samodzielną decyzję o zmianie formy użytkowania działek ROD.
Czy można mieszkać na działce ROD? To pytanie zadaje sobie wielu działkowców. Zgodnie z prawem i odgórnie przyjętą praktyką funkcjonowania Rodzinnych Ogródków Działkowych, dłuższy pobyt o charakterze pomieszkiwania na działce np. w sezonie letnim lub przez większą część roku stanowi naruszenie regulaminu ROD, statutu PZD oraz ustawy o ROD. Według powyższych zamieszkiwanie na terenie działki jest jednoznacznie zakazane.
Ustawa o ROD, a dokładnie ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych zawarta w Dz.U. 2014 poz. 40 mówi wyraźnie, w jaki sposób dozwolone jest korzystanie z dzierżawionych od zarządów ROD terenów rekreacyjnych. Poniżej zamieszczamy najważniejsze zapisy dotyczące korzystania z działek oraz obowiązków działkowca w stosunku do obiektu, społeczności i zarządu ROD.
"Art. 30. 1. Działkowiec ma prawo zagospodarować działkę i wyposażyć ją w odpowiednie obiekty i urządzenia zgodnie z przepisami ustawy oraz regulaminem. 2. Nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działce, wykonane lub nabyte ze środków finansowych działkowca, stanowią jego własność.
Art. 31. Działkowiec jest uprawniony do korzystania z terenu ogólnego oraz infrastruktury ogrodowej zgodnie z ich przeznaczeniem i na zasadach określonych w regulaminie.
Art. 32. Działkowiec jest obowiązany utrzymywać działkę w należytym stanie, przestrzegać porządku ogrodowego w sposób określony w regulaminie, ponosić wydatki związane z utrzymaniem działki oraz opłaty ogrodowe, a także korzystać z terenu ogólnego i infrastruktury ogrodowej w sposób nieutrudniający korzystania przez innych działkowców oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.
Art. 33. 1. Działkowiec jest obowiązany uczestniczyć w pokrywaniu kosztów funkcjonowania ROD w częściach przypadających na jego działkę, przez uiszczanie opłat ogrodowych. Zasady ustalania i uiszczania opłat ogrodowych określa statut stowarzyszenia ogrodowego."
Zagospodarowanie działki leży po stronie działkowca - jednak istnieją pewne zasady. Warto ich przestrzegać. Fot. CanvaPro
Co grozi za mieszkanie na działce ROD przez cały rok?
O pomieszkiwaniu na działce mówi się wówczas, gdy przestaje ona pełnić funkcje rekreacyjne i wypoczynkowe, a staje się obiektem, na który stale lub długotrwale przeniesione zostaje gospodarstwo domowe, a więc codzienne życie i związane z nim obowiązki. Zarządy ROD zapewniają użytkownikom ogródków miejsce swobodnej rekreacji i wypoczynku, tworząc bezpieczne warunki do przebywania krótkotrwałego - wymieniane są instalacje, montowane oświetlenie alejek, systemy monitorowania przestrzennego, alarmy, nowe bramy i ogrodzenia, regularnie naprawiane są aleje. Wszystkie nowoczesne rozwiązania działają dzięki temu, że w ogrodach odchodzi się od praktyki wyłączania prądu na zimę. Ma to swoje drugie dno – coraz więcej osób, z różnych powodów decyduje się pomieszkiwać tam nie tylko w sezonie.
Przeczytaj również: Ceny działek ROD po sezonie. Ile teraz kosztują i gdzie szukać ofert działek ROD na sprzedaż?
Co grozi za mieszkanie na działce ROD przez cały rok? Niestety narzędzi prawnych, które pozwoliłyby na egzekwowanie postanowień regulaminu, jest za mało, aby zarządy mogły radzić sobie prawnie z coraz bardziej powszechną praktyką zasiedlania działek. Oczywiście wspomniana już ustawa zaznacza, że:
"Art. 36. 3. Stowarzyszenie ogrodowe może wypowiedzieć umowę, nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, jeżeli działkowiec:
1) pomimo pisemnego upomnienia nadal korzysta z działki lub altany działkowej w sposób sprzeczny z przepisami ustawy lub regulaminem, niszczy infrastrukturę ogrodową albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi ogrodowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych działek lub
2) jest w zwłoce z zapłatą opłat ogrodowych lub opłat związanych z utrzymaniem działki na rzecz stowarzyszenia ogrodowego za korzystanie z działki co najmniej przez 6 miesięcy pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności, lub [...]."
Jednakże w praktyce wyrzucenie mieszkańca z działki nie jest takie proste. Zwłaszcza że w niektórych miastach dochodzi nawet do meldowania osób na dzierżawionych terenach działkowych. Wysiedlenie mieszkańców możliwe jest na postawie ustawy o ROD, regulaminu ROD, a także w sytuacjach, gdy działania działkowca są niezgodne z przepisami prawa, np. dochodzi do samowoli budowlanej, przyłączenie szamba nie spełnia norm ekologicznych. Wówczas po kontrolach ze strony odpowiednich organów mogą zostać nałożone wysokie kary, a także zaistnieć konieczność rozbiórki np. części nowo postawionego domku czy altany.
Przeczytaj również: Likwidacja ogródków działkowych - umożliwiają to zmiany w prawie. Co po likwidacji ROD?
Mieszkanie na działce ROD – czy to się opłaca?
To, że ktoś mieszka na działce, widać zwykle jak na dłoni: domek nie przypomina altany, a teren wokół, choć ogrodzony regulaminowym, niskim płotem od wewnątrz chroniony jest gęstym, wysokim zasadzeniem. Widać obecność po zmroku z uwagi na oświetlenie, a zimą ze względu na dym unoszący się z kominów, jeśli do ogrzewania służy np. mały piecyk typu koza. Jednak niezależnie od danych praktyk, zawsze widać po rachunkach, że ktoś praktykuje mieszkanie na działce ROD. Czy to się opłaca? Po krótkiej analizie kosztów po spisaniu z liczników rzeczywistego zużycia energii elektrycznej łatwo stwierdzić, że nie.
Altany działkowe nie pozwalają na mieszkanie w nich zimą, służą letniej rekreacji i krótkotrwałym pobytom w weekendowym w sezonie. Fot. CanvaPro
Każdemu działkowcowi w 2023 roku przysługiwał limit 250 kWh na cały rok. Ta wartość rozliczana była w niższych cenach, jednak przekroczenie limitu wiązało się z podwyżką cen zgodnie z nowym taryfikatorem. Jedną z konsekwencji zamieszkiwania na działkach ROD jest więc wzrost wysokości opłat za każdą kolejną zużytą jednostkę energii. W czasie wysokich mrozów opłaty te, przy wykorzystywaniu jej do ogrzewania domków, bywają naprawdę olbrzymie np. zużyte 243 kWh w ciągu półtora miesiąca na przełomie listopada i grudnia w Toruniu kosztowało działkowców ponad 320 zł, z kolei 1083 kWh to prawie 1500 zł. Nie da się nie zauważyć, że takie potężne zużycie energii muszą wiązać się z ciągłym pobytem na działce.
Próby całorocznego wykorzystywania terenów działkowych i zamieszkiwanie stawianych tam „altan” stanowią nie tylko naruszenie obowiązującego regulaminu, lecz także realny problem dla społeczności ROD. Błędne postrzeganie działki ROD jako własności sprawia, że jej użytkownicy wykraczają poza ogólnie przyjęte normy zabudowy takich terenów, stawiając na działkach nie altany, ale niemałe domy. Ich całoroczne użytkowanie przekłada się na olbrzymi koszt wywozu śmieci, zużytej energii, a także niszczenie infrastruktury ogrodowej. Dochodzi m.in. do:
- przenikania nieczystości z szamba do gleby (nie wszędzie mogą dojechać wozy asenizacyjne),
- zanieczyszczania ogrodów odpadkami i sadzą po materiałach wykorzystywanych do ogrzewania (ze względu na ceny prądu i drewna dochodzi do palenia odpadami) oraz powietrza żrącym dymem,
- usterek instalacji wodnych i rozprowadzających energię (niedostosowanych do obsługi „energożernych” urządzeń domowych),
- niszczenia alejek dojazdowych (kursowanie pojazdów i parkowanie).
Konieczność pokrycia kosztów napraw, sprzątania czy generowanych nadwyżek oraz opłat za prąd sprawia, że mieszkanie na ROD nie kosztuje już 350-400 zł rocznie, jak nadal stanowią podstawowe opłaty związkowe, ale znacznie więcej. Dodatkowo zasiedlenie działki na stałe może być przyczyną wielu kontroli, walk z Zarządem ROD i Komisją PZD, a wreszcie ze współużytkownikami ogrodów, którym taka ingerencja na terenach sąsiadujących z ich działką może po prostu przeszkadzać.
Źródło: deccoria.pl; https://isap.sejm.gov.pl/
Przeczytaj również:
Ogrodzenie działki ROD. Płot, żywopłot - co musisz wiedzieć, zanim postawisz lub posadzisz
Altana, szklarnia lub domek letniskowy. Sprawdź, co można postawić na działce rekreacyjnej 2023