Spis treści:
- Czym jest księga wieczysta?
- Kiedy trzeba złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej?
- Ile czasu masz na złożenie wniosku?
- Sposoby na złożenie wniosku o wpis w księdze wieczystej
- Wniosek o wpis do księgi wieczystej – gdzie składać?
Czym jest księga wieczysta?
Księga wieczysta jest dokumentem, w którym znajdują się najważniejsze informacje na temat stanu prawnego nieruchomości. Na podstawie danych z księgi możesz się dowiedzieć, kto jest właścicielem (ewentualnie współwłaścicielem) nieruchomości, czy mają do niej prawa inne osoby, czy nieruchomość jest obciążona hipoteką.
Wszystkie takie dokumenty znajdują się w rejestrze ksiąg wieczystych – zbiorze danych, którym zarządza Ministerstwo Sprawiedliwości. Jeśli znasz numer księgi wieczystej, możesz sprawdzić informacje przez internet. Przeglądanie rejestru online jest bezpłatne, płaci się tylko za odpis z księgi.
Księgi wieczyste są prowadzone dla budynków, gruntów i lokali (np. mieszkań). Nie oznacza to jednak, że taki dokument jest dostępny w przypadku każdej nieruchomości. Wprowadzone w latach 80. XX wieku przepisy nie wymagały założenia księgi dla istniejących już budynków czy lokali. W praktyce jednak wielu właścicieli zdecydowało się na to wówczas, gdy chcieli sprzedać dom, działkę lub mieszkanie.
Kiedy trzeba złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej?
Wiedza na temat tego, czym jest księga wieczysta i jakie informacje się w niej znajdują, przyda ci się przede wszystkim wtedy, gdy zechcesz sprzedać lub kupić nieruchomość. Każda zmiana właściciela czy stanu prawnego budynku, gruntu lub lokalu wymaga złożenia wniosku o wpis do księgi wieczystej.
Ustawa o księgach wieczystych i hipotece mówi, że „Właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej”. W praktyce oznacza to, że po nabyciu domu, działki czy lokalu mieszkalnego należy jak najszybciej złożyć wniosek o wpis, w którym znajdzie się informacja, że jesteś nowym właścicielem.
Kiedy trzeba złożyć wniosek w księdze wieczystej? Taki obowiązek dotyczy nie tylko osób, które kupiły nieruchomość. W dokumencie odnotowywane są także inne zdarzenia:
- nabycie spadku;
- uzyskanie prawa dożywocia lub prawa pierwokupu;
- wyodrębnienie kilku działek z jednej nieruchomości gruntowej lub kilku lokali w jednym budynku;
- ustanowienie służebności przesyłu lub służebności drogi;
- ustanowienie hipoteki lub wykreślenie hipoteki po spłaceniu kredytu w banku;
- zmiana użytkowania wieczystego budynku lub gruntu w prawo własności.
Brak aktualnego wpisu do księgi wieczystej może skutkować karą grzywny. Fot.Marek Bazak/East News
Ile czasu masz na złożenie wniosku?
Co oznacza stwierdzenie „niezwłocznie” znajdujące się w ustawie o księgach wieczystych? To, ile czasu masz na złożenie wniosku o zmianę danych w księdze, nie jest dokładnie określone. Jak najszybsze dopełnienie formalności jest jednak korzystne przede wszystkim dla ciebie. Posiadanie aktualnego wpisu jest ważne szczególnie wtedy, gdy uzyskałeś kredyt hipoteczny na zakup nieruchomości. Dopóki w księdze wieczystej nie znajdzie się informacja o hipotece, bank będzie stosował dodatkowe zabezpieczenie w postaci nieco wyższej raty. Im szybciej uda ci się uzyskać wpis, tym szybciej twoja rata kredytu się obniży.
Gdy zastanawiasz się, kiedy złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej, uwzględnij czas oczekiwania na rozpatrzenie. To, po jakim czasie w księdze pojawi się nowy wpis, zależy od danego sądu. Czas oczekiwania jest różny w poszczególnych jednostkach. Zazwyczaj dłużej na rozpatrzenie wniosku czeka się w dużych miastach – w niektórych przypadkach może to trwać nawet kilka miesięcy.
Warto też pamiętać o tym, że brak aktualnego wpisu do księgi wieczystej może skutkować karą grzywny wynoszącą od 500 zł do nawet 10 tysięcy zł.
Sposoby na złożenie wniosku o wpis w księdze wieczystej
Kto może złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej w przypadku sprzedaży nieruchomości? Do wyboru masz dwie drogi:
- możesz wnioskować o wpis osobiście, składając odpowiedni dokument online lub bezpośrednio w sądzie;
- wniosek może za ciebie złożyć notariusz, u którego podpisujesz umowę kupna–sprzedaży nieruchomości.
Co ważne, osobą wnioskującą nie jest sprzedający, ale kupujący. Wnioski mogą składać nie tylko właściciele. W określonych przypadkach takie prawo przysługuje także użytkownikom wieczystym lub wierzycielom, na rzecz których jest ustanawiana hipoteka (np. bankom).
Jeśli zdecydujesz się na skorzystanie z pomocy notariusza, urzędnik po podpisaniu aktu przez obie strony sam złoży odpowiedni wniosek w sądzie. Możesz sprawdzić, czy już to zrobił – w księdze wieczystej nieruchomości pojawi się wówczas odpowiednia wzmianka. Nie będzie to jednak oznaczało, że sprawa jest zakończona. Wzmianka nie jest jednoznaczna z wpisem – na ten trzeba będzie poczekać.
Pamiętaj, że pośrednictwo notariusza jest dodatkowo płatne. Przy takiej usłudze trzeba liczyć się z kosztem ok. 100 złotych.
Wniosek o wpis do księgi wieczystej – gdzie składać?
Dokonywaniem wpisów do ksiąg wieczystych zajmują się Sądy Rejonowe – a dokładnie ich Wydziały Ksiąg Wieczystych. Takie sądy działają w miastach wojewódzkich i powiatowych. Łącznie jest ich 318.
Aby złożyć wniosek o dokonanie wpisu, potrzebujesz odpowiedniego dokumentu – formularza KW-WPIS. Jego aktualną wersję znajdziesz na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Do poprawnego wypełnienia dokumentu potrzebujesz m.in. numeru księgi wieczystej, oznaczenia sądu i Wydziału Ksiąg Wieczystych oraz danych wnioskodawców i uczestników postępowania.
Razem z wnioskiem składa się dokumenty potwierdzające stan prawny nieruchomości. Może to być np.:
- akt notarialny potwierdzający zakup;
- orzeczenie sądu;
- decyzja administracyjna o wywłaszczeniu;
- oświadczenie woli właściciela.
Masz już przygotowany wniosek o wpis do księgi wieczystej? Gdzie złożyć dokument? Właściwym Sądem Rejonowym jest ten, na którego obszarze działania znajduje się nieruchomość. Nie ma przy tym znaczenia miejsce zamieszkania czy zameldowania właściciela. Pod uwagę bierze się tylko adres działki lub budynku.
Wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej składa się osobiście w sądzie lub wysyła się go listem poleconym. Za wpis pobierana jest opłata sądowa w wysokości 100, 150 lub 200 złotych, w zależności od zakresu wniosku.
Przeczytaj również:
Podatek od wynajmu mieszkania. W 2023 roku zmieniają się zasady rozliczenia najmu
Co grozi za brak świadectwa energetycznego budynku? Kto wystawia obowiązkowe świadectwo i za ile?
Budowa domu bez pozwolenia na budowę 2023. Ogromna liberalizacja prawa budowlanego