Spis treści:
- Wrzosy w domu – podstawowe informacje
- Wrzos w domu – przesądy i symbolika
- Wrzosy – właściwości lecznicze
- Jak dbać o wrzosy w doniczce?
- Dlaczego wrzosy w doniczce usychają?
Wrzosy pospolite (wrzosy zwyczajne) to niewielkie krzewinki, kojarzące się z jesienią. Gdy większość roślin przygotowuje się do zimy, one rozpoczynają kwitnienie. Ma to miejsce od sierpnia do października.
Wrzosy to rośliny wyjątkowe – to właśnie od nich pochodzi polska nazwa dziewiątego miesiąca w roku, czyli września. Dawniej używana była też druga nazwa – pajęcznik. Wzięła się od babiego lata – nici przędnej niektórych pająków, unoszącej się w powietrzu w pogodne, jesienne dni.
Wrzosy w domu – podstawowe informacje
Wrzos zwyczajny (inaczej znany jako wrzos pospolity) to roślina, która często pojawia się w naszych ogrodach czy na balkonach. Jest uznawana za bardzo reprezentacyjną – zwłaszcza kiedy sadzi się ją w większej grupie. Występuje przy tym w wielu odmianach kolorystycznych.
Najczęściej spotyka się wrzosy fioletowe (jest nawet odcień fioletu, znany jako wrzosowy), różowe i białe. Znajdziemy też jednak wrzosy pomarańczowe czy żółte. Rośliny osiągają zwykle wysokość 20-30 cm.
Wrzos w domu – przesądy i symbolika
Czego symbolem jest wrzos? Wiele zależy od regionu oraz od konkretnej barwy rośliny. Celtowie uważali wrzosy za magiczne – zdaniem druidów otwierały bramy pomiędzy światami. Były symbolem miłości i powodzenia. Trzymano je nawet w pobliżu głowy w nocy, by sny były miłe. Do tej rośliny pozytywnie odnoszą się także Irlandczycy. Wrzos pojawia się nawet w bukietach panien młodych, jako symbol czystości serca, a więc i wierności.
Z kolei w krajach skandynawskich wrzos miał przynosić nieszczęście. Roślinę kojarzono z ubóstwem. Do dzisiaj Skandynawowie wystrzegają się trzymania wrzosów w domu. Mogłoby to bowiem przynieść pecha, chorobę, a nawet śmierć. Wiara w negatywne znaczenie tej rośliny obecna jest także w naszym kraju – być może dlatego, że można często spotkać wrzosy na cmentarzach.
W zależności więc od kontekstu, wrzosy mogą być uznawane za szczęśliwe lub nieszczęśliwe. W Polsce są dosyć lubiane, chociaż niechętnie trzymane w pomieszczeniach – raczej na balkonie lub na tarasie. Są też chętnie sadzone w ogrodzie.
Jeśli chodzi o znaczenie kwiatów, wrzosy symbolizują szczęście, niezależność, powodzenie i fortunę. Niektórzy uznają je za piękny prezent, a inni wprost przeciwnie – nigdy by podobnego prezentu nie wręczyli. Nieco odmienne znaczenia mają poszczególne kolory wrzosów:
- różowy wrzos – dawniej był symbolem krwi, a dziś to symbol kobiecości, romansu i miłości macierzyńskiej
- purpurowy wrzos – wskazuje na szacunek i podziw
- biały wrzos – to symbol czystości, nadziei, wiary i szczęścia.
Czy wrzos w domu to nieszczęście? Niektórzy tak uważają i na wszelki wypadek nie stawiają tej rośliny w mieszkaniach. Coraz więcej osób podchodzi jednak do tego przesądu z przymrużeniem oka i cieszy się pięknym, barwnym wrzosem również we wnętrzach.
Przeczytaj również: Przyniosłeś do domu nieszczęście? To lepiej wiedzieć o róży chińskiej
Wrzosy – właściwości lecznicze
Wrzosy mają liczne właściwości zdrowotne – o czym nie każdy wie. Dużą popularnością cieszy się między innymi miód wrzosowy, będący źródłem witamin z grupy B i witaminy A. Warto po niego sięgnąć między innymi przy problemach z układem pokarmowym czy w stanach zapalnych jamy ustnej.
Wrzos wykazuje między innymi działanie:
- przeciwzapalne,
- moczopędne,
- wykrztuśne,
- przeciwreumatyczne,
- rozkurczowe,
- uspokajające,
- przeciwbakteryjne.
Napary czy herbatki z wrzosu mogą być stosowane wspomagająco przy leczeniu dróg moczowych oraz niestrawności. Ponadto zmniejszają napięcie nerwowe i bezsenność. Herbacie wrzosowej przypisuje się też pozytywne oddziaływanie na układ oddechowy. Stosuje się ją więc wspomagająco przy leczeniu kaszlu i przeziębienia. Podobno nalewka z wrzosu (tak zwana wrzosówka) fantastycznie działa na stawy – wystarczy tylko regularnie je podobnym trunkiem smarować.
Wrzosy mogą być efektowną jesienną ozdobą wnętrz. Fot. 123RF.com
Jak dbać o wrzosy w doniczce?
Uprawa wrzosów nie jest bardzo trudna, jednak rośliny te mają dość specyficzne wymagania. Przede wszystkim preferują gleby kwaśne. Najodpowiedniejsze jest dla nich podłoże o odczynie pH 3,5-5. Nawożenie wrzosów ma więc na celu zakwaszenie gleby. Można do tego użyć specjalistycznych nawozów, dedykowanych wrzosom lub zakwaszać glebę naturalnymi sposobami – na przykład stosując fusy z kawy.
Podlewanie wrzosów również może posłużyć do zakwaszenia gleby. Są na to domowe metody. Można zastosować wodę z octem czy z sokiem z cytryny. Odpowiednia dla wrzosów będzie też deszczówka. Rośliny należy podlewać regularnie, by podłoże nadmiernie nie wyschło. Nie można ich jednak przelewać, by korzenie nie stały w wodzie. Najlepiej by ziemia była stale wilgotna, ale nie może być mokra.
Przycinanie wrzosów powinno mieć miejsce po zimie – jest to jeden z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Dzięki temu kępki wrzosów będą zwarte i bardziej estetyczne. To istotne także dla zdrowia roślin – bez podcinania ich łodygi mogą stwardnieć i przestać doprowadzać wodę wraz ze składnikami odżywczymi do jej górnych partii. Przycinanie należy zacząć od usunięcia przekwitłych kwiatostanów, a następnie przejść do tych pędów, które ucierpiały zimą. Jeśli mocno przemarzły, warto się ich pozbyć – to pobudzi roślinę do wzrostu.
Jeśli chodzi o zimowanie wrzosów, są one dość odporne na mróz. Może im jednak zaszkodzić brak śniegu oraz mroźny wiatr. W ogrodach warto więc sadzić je w większej grupie i w osłoniętym miejscu. Wrzosy w doniczkach, ulokowane na balkonach czy tarasach, można okryć na przykład gałązkami drzew iglastych. Same doniczki z kolei można okryć między innymi słomą.
Jakie są najpopularniejsze choroby i szkodniki wrzosów? Czasem dopada je szara pleśń, fytoftoroza wrzosów (zamieranie roślin) czy rizoktonioza wrzosów. Warto jednak wiedzieć, że przy odpowiedniej pielęgnacji i przy zapewnieniu im właściwych warunków, rośliny te są dość odporne.
Dlaczego wrzosy w doniczce usychają?
Usychanie wrzosów wiąże się zazwyczaj z nieodpowiednią ich pielęgnacją. Nie można dopuścić do przesuszenia ich podłoża, ale jednocześnie nie można pozwolić, żeby korzenie stały w wodzie. W tym pierwszym przypadku roślina zaczyna gubić pąki i listki. Z kolei przelanie może doprowadzić do zgnicia systemu korzeniowego wrzosów. Zwłaszcza wrzosy w doniczkach są bardzo wrażliwe pod tym względem. Lepiej podlewać je obficie, ale rzadziej.
Żółknięcie i brązowienie wrzosów może też wskazywać na atak poważnej choroby. Tak może się objawiać:
- rizoktonioza wrzosów – najpierw brunatnieją i zamierają pojedyncze pędy, a potem zmiany zmierzają od korzeni w górę
- szara pleśń – zaczyna się od brązowienia wierzchołków pędów i brunatnienia pąków kwiatowych, po czym na powierzchni roślin tworzy się szary nalot
- fytoftoroza wrzosów – najpierw pędy żółkną, po czym przybierają brązową barwę i zamierają. Brunatne stają się też korzenie.
Wrzos, który usechł, często można jeszcze uratować – oczywiście, jeśli roślina nie była chora. Trzeba tylko obciąć wszystkie uschnięte gałęzie i zaczekać aż pojawią się nowe pędy. Należy jednak o nią należycie dbać – odpowiednio podlewać i nawozić.
Przeczytaj również: Oto "kwiat wampira". Ma odbierać witalność i sprzyjać samotności
"Polska cytryna", "złoto Syberii" i inne niezwykłe jesienne owoce na INTERIA.TV.