Choroby przewodu pokarmowego – skąd bierze się biegunka u kota?
Budowa układu pokarmowego kotów
U małego i dorosłego kota układ pokarmowy ma te same elementy:
- jama ustna,
- przełyk,
- żołądek,
- jelito cienkie,
- jelito grube,
Do narządów powiązanych z przewodem pokarmowym należą także trzustka oraz wątroba z woreczkiem żółciowym, które uczestniczą w procesach trawiennych.
Kocie trawienie rozpoczyna się w momencie, gdy kawałek pokarmu trafia do pyska, a zwierzę je przeżuwa. Zaczynają wtedy działać enzymy znajdujące się w ślinie, a cały proces kontynuowany jest następnie w żołądku oraz w jelitach, gdzie wchłaniane są substancje odżywcze. Trawienie odgrywa także rolę w utrzymaniu równowagi płynów i elektrolitów w organizmie kota, a cały proces trwa zwykle od 10 do 24 godzin.
W jelicie grubym pokarm zatrzymany jest w celu wchłaniania wody, elektrolitów oraz soli mineralnych z resztek pokarmu, które do niego dotarły. Następnie formowany jest z nich i wydalany przez organizm kał. Wygląd stolca jest bardzo istotny i wiele mówi o stanie całego organizmu, dlatego każdy opiekun podczas sprzątania kociej kuwety powinien zwracać na niego uwagę!
Jakie przyczyny ma rozwolnienie u kotów?
Prawidłowy koci stolec powinien być brązowy, mieć zwartą konsystencję oraz niezbyt intensywny zapach, a zwierzę powinno oddawać go co 24-36 godzin.
U zwierząt domowych wyróżnia się 4 typy biegunek ze względu na mechanizm ich powstawania:
- Biegunka wydzielnicza/sekrecyjna – związana z wydzielaniem dużych ilości płynów, które nie mogą zostać wchłonięte przez jelita. Ten rodzaj biegunki pojawia się podczas chorób zakaźnych oraz podczas nieswoistego zapalenia jelit (IBD). Biegunkię tego typu rozpoznać można po braku reakcji organizmu na zastosowaną głodówkę.
- Zwiększona przepuszczalność błony śluzowej: nieprawidłowości w błonie śluzowej jelit mogą doprowadzać do przenikania płynów, elektrolitów oraz białek do światła jelita. Taki stan powiązany jest często z chłoniakiem oraz procesami zapalnymi.
- Nieprawidłowa motoryka jelit: zwiększona motoryka jelit skutkuje zbyt szybkim transportem treści pokarmowej, co utrudnia prawidłowe trawienie i wchłanianie.
- Biegunka osmotyczna - występuje na skutek zaburzeń wchłaniania podczas zewnątrzwydzielniczej niewydolność trzustki oraz błędów dietetycznych. Ten rodzaj rozwolnienia u kota ustępuje, gdy pacjent stosuje głodówkę.
Z powyższego opisu wynika, że biegunka u kota to zaburzenie pracy jelit, które pojawia się z różnych powodów. Opiekun oraz lekarz weterynarii muszą wziąć pod uwagę takie przyczyny jak:
- błędy dietetyczne,
- alergie pokarmowe,
- infekcje bakteryjne,
- infekcje wirusowe (np. koci tyfus)
- niewydolność trzustki u kota,
- zaburzenia pracy wątroby,
- pasożyty,
- reakcje na podawane leki,
Forma ostra, czyli trwająca do 14 dni pojawia się zwykle na skutek błędów dietetycznych, a przewlekła spowodowana może być przez pasożyty lub długotrwałe choroby. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o najczęstszych chorobach kotów.
Gdy u kota występuje biegunka, zawsze należy wziąć pod uwagę pasożyty wewnętrzne. Najczęściej występują one u młodych kociąt, ale nie są wykluczone nawet u dorosłych i niewychodzących z domu zwierząt. W celu eliminacji pasożytów konieczne jest regularne badanie kociego kału lub profilaktyczne podawanie tabletek odrobaczających co około 3 miesiące.
Zapalenie trzustki u kota powoduje ból brzucha i wymioty, tymczasem zewnątrzwydzielnicza niewydolność tego narządu objawia się u kotów w średnim lub starszym wieku nadmiernym apetytem połączony ze spadkiem wagi oraz luźnymi stolcami lub biegunkami. U niektórych osobników obserwuje się także wymioty, które mogą być oznaką dodatkowych zaburzeń.
Alergii oraz infekcjom mogą towarzyszyć wymioty. Dochodzi wtedy także do podrażnienia przełyku oraz gardła , a kocia kondycja szybciej ulega pogorszeniu.
Biegunka u kota – jakie objawy mają znaczenie?
Gdy u kota pojawia się biegunka, ważne jest zwrócenie uwagi na wszystkie towarzyszące jej szczegóły. Biegunka u kociaka (szczególnie, gdy towarzyszą jej wymioty oraz brak apetytu) może szybko doprowadzić do odwodnienia, dlatego młode osobniki szybko powinny trafić do lekarza weterynarii.
Wygląd stolca może wskazywać na powód choroby:
- Tłusty i jasny stolec pojawia się przy niewydolności trzustki.
- Wodnista biegunka - duża objętość wodnistej treści związana jest z nadmiernym przedostawaniem się płynów do jelit. Taki stan spowodowany bywa przez infekcje bakteryjne lub przez zaburzenia wchłaniania, co zdarza się także przy infekcjach wirusowych (koci tyfus).
- Kał z domieszką świeżej krwi lub śluzu – ślady świeżej krwi oraz większa ilość śluzu pojawiają się stan zapalny dotyczy ostatniego odcinka przewodu pokarmowego, czyli okrężnicy.
- Ciemny kał – bardzo ciemne, prawie czarne odchody bywają oznaką krwawienia z żołądka lub jelita cienkiego.
- Zielone odchody – mogą pojawić się na skutek zaburzeń mikroflory jelit, stanów zapalnych, czy obecności żółci w kale, ale także np. po spożyciu przez kota trawy.
- Biały stolec – odbarwiony, jasny kał świadczyć może o zaburzeniach pracy wątroby lub nowotworach.
Leczenie biegunki – jak zatrzymać rozwolnienie?
Domowe sposoby na leczenie biegunki
Domowe sposoby na rozwolnienie to głównie zastosowanie głodówki. Kocia “sraczka” może jednak trwać pomimo ograniczenia kotu dostępu do jedzenia. Przezorny opiekun, który dysponuje specjalną pastą może wtedy wspomóc rekonwalescencję kota, podając mu ją zgodnie z zaleceniami producenta. Takie produkty zawierają m.in. prebiotyki, substancje wiążące toksyny oraz wiążące nadmiar wody i ochraniające błonę śluzową jelit.
W przypadku, gdy nie dysponujemy środkami przeznaczonymi dla kotów preparaty typu “smecta” również powinny być bezpieczne dla kota, ale ich zastosowanie warto skonsultować z lekarzem weterynarii. Zbyt duża dawka może doprowadzić np. do zatwardzenia, dlatego zastosuj maksymalnie ½ saszetki na cały dzień.
Niestety zdarza się, że biegunka nie reaguje na podstawową pomoc i trzeba ją leczyć przy użyciu leków dostępnych w gabinetach weterynaryjnych. Nie zwlekaj zatem z wizytą u lekarza weterynarii dłużej niż 2-3 dni .
Kiedy potrzebne są leki?
Zarówno ostra, jak i przewlekła biegunka może wymagać konsultacji z lekarzem weterynarii. Koniecznie udaj się do niego, gdy potocznie mówiąc “sraczka” odbija się na zachowaniu i samopoczuciu kota. Ospałość, osowiałość, brak apetytu, wymioty oraz oznaki bólu to poważne powody do zmartwienia.
Chcąc podać odpowiednie leki, lekarz wykona kilka podstawowych badań oraz przeprowadzi wywiad z opiekunem. Konieczne bywa:
- badanie fizykalne,
- badanie kału,
- badania krwi,
Po postawieniu diagnozy wprowadzane jest leczenie, które może opierać się na:
- odrobaczeniu,
- zmianie diety,
- lekach przeciwzapalnych,
- antybiotykach,
- płynoterapii.
Lepiej zapobiegać niż leczyć, prawda? Zadbaj, by kocia dieta była zdrowa oraz nie zapominaj o szczepieniach i regularnych odrobaczeniach. U starszych kotów zadbaj także o regularne badania krwi.
