Spis treści:

• Wycinka drzew na posesji - przepisy
• Jakie drzewa można wycinać bez pozwolenia?
• Jaka wycinka wymaga zgłoszenia?
• Opłata za wycięcie drzewa - aktualne stawki

Wycinka drzew na posesji - przepisy

Przepisy dotyczące wycinki drzew na własnej posesji przeszły okres burzliwych zmian w latach 2016-2017. 

W grudniu 2016 prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o ochronie przyrody, która przewidywała liberalizację prawa dotyczącego wycinki drzew na działkach. Poprzednie przepisy obowiązywały od 2004 roku. Projekt zakładał, że od tej pory wycinka drzew na własnej posesji nie będzie wymagała pozwolenia. Wyjątkiem miało być usuwanie drzew związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wciąż miały obowiązywać opłaty, jednak nie mogły przekraczać 500 zł za drzewo i 200 zł za krzew.

Taki stan prawny nie obowiązywał jednak długo, ponieważ już 17 czerwca 2017 roku, czyli 7 miesięcy później, weszła w życie kolejna nowelizacja, która obowiązuje do dziś. Jej zapisy na powrót wprowadziły pewne restrykcje, które omówimy w kolejnych akapitach.

Przeczytaj również: Jak uratować stare drzewo w ogrodzie? Niezawodne metody na zabezpieczenie spróchniałego drzewa

Ponowne poluzowanie prawa zakładał projekt poselski o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych. Pierwotna wersja zakładała zwiększenie dotychczasowych limitów obwodu o 20 cm, jednak te konkretne zapisy wypadły z ustawy, którą później podpisał prezydent.

Jakie drzewa można wycinać bez pozwolenia?

Dla większości z nas najważniejsza kwestia, to które drzewa można wyciąć bez zezwolenia. Lista przytaczana w ustawie jest bardzo długa i zawiera wiele dość specyficznych wyjątków, które nie mają znaczenia dla właścicieli prywatnych działek (np. drzewa lub krzewy związane z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych, lub zoologicznych). 

 Jakie drzewa na własnej posesji możesz wyciąć bez pozwolenia? Fot. CanvaPro

Dla szczęśliwych posiadaczy posesji najważniejszy jest zapis mówiący, że nie potrzebujesz zezwolenia, jeśli drzewo na wysokości 5 cm od ziemi nie przekracza:

• 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
• 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
• 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Dozwolona jest też wycinka krzewów o powierzchni mniejszej niż 25 m2.

Inne przepisy, które mogą okazać się istotne, pozwalają na:

• wycinanie drzew i krzewów owocowych, chyba że teren jest wpisany do rejestru zabytków;
• drzew i krzewów, które uległy złamaniu lub przewróceniu;
• drzew lub krzewów należących do gatunków inwazyjnych;
• drzew, których usunięcie nakazał nam organ samorządowy.

Jak widać, nawet po zaostrzeniu przepisy nie są drakońskie - dodatkowe procedury dotyczą najstarszych i jednocześnie największych drzew. 

Jaka wycinka wymaga zgłoszenia?

Co do zasady, wycinka drzewa wciąż nie wymaga specjalnego pozwolenia, a jedynie zgłoszenia. W praktyce wszystko musi się jednak odbyć za wiedzą, zgodą i po oględzinach urzędnika. Dodatkowo konieczne będzie uiszczenie niemałej opłaty (choć samo zgłoszenie jest "darmowe").

Które drzewa wymagają zgłoszenia zamiaru ich wycinki?

Przede wszystkim te, których obwód przekracza limity wymienione powyżej. Drzewa o obwodzie większym niż 50,65 lub 80 cm w zależności od gatunku możemy wyciąć tylko po uzyskaniu tzw. milczącej zgody.

Jak w skrócie przebiega proces zgłoszenia wycinki drzewa?

1. Przygotowanie zgłoszenia (imię i nazwisko, oznaczenie nieruchomości, przygotowanie mapki z zaznaczonym na działce drzewem do wycinki)
2. Dostarczenie zgłoszenia do odpowiedniego urzędu (osobiście, pocztą lub przez ePUAP)
3. Oczekiwanie na wizytę urzędnika, która powinna nastąpić w ciągu 21 dni od dostarczenia wniosku.
4. Oczekiwanie na brak informacji o sprzeciwie przez co najmniej 14 dni.

Wycinkę można podjąć dopiero po 14 dniach od braku listownej informacji o sprzeciwie, jednak na stronach rządowych można znaleźć zalecenie, aby wstrzymać się z usuwaniem drzewa jeszcze przez kilka dni, ze względu na możliwe opóźnienia w dostarczeniu listu. Brak zawiadomienia  uznaje się za wyrażenie milczącej zgody.

Gdzie składa się wniosek ze zgłoszeniem wycinki drzewa?

• w urzędzie miasta;
• w urzędzie gminy;
• do starostwa (jeśli właścicielem nieruchomości jest gmina);
• do urzędu marszałkowskiego (jeśli właścicielem nieruchomości jest miasto na prawach powiatu).

W zdecydowanej większości przypadków instytucją właściwą będzie jedna z dwóch pierwszych - w zależności od miejsca zamieszkania.

Zobacz też: Jakich drzew i krzewów nie wolno przycinać wiosną? Lista jest długa

Urząd może sprzeciwić się wycince, kiedy drzewo okaże się spełniać kryteria pomnika przyrody. Podobna sytuacja będzie miała miejsce na terenach figurujących w rejestrze zabytków, chronionych planami zagospodarowania przestrzennego lub  objętych ochroną obszarową (posesje na terenie parków i rezerwatów). 

Niektóre drzewa i krzewy mogą z kolei wymagać uzyskania jeszcze innego, specjalnego zezwolenia - przede wszystkim te, na których wycinkę urząd nie wydał zgody. Trzeba jednak dodać do nich jeszcze jedną grupę - drzewa będące siedliskami dla innych gatunków, np.:

• objętych ochroną porostów;
• tych, w których znajdują się gniazda, dziuple i inne siedliska;
• których wycinka spłoszy ptaki w okresie lęgowym;
• będące siedliskiem owadów chronionych (np. pachnica dębowa).

Za samowolne wycinanie drzew wymagających zgłoszenia grożą wysokie kary finansowe. Są one obliczane na podstawie regularnych stawek opłat za wycięcie drzewa (które nie są małe).

Przykładowo, za nielegalne wycięcie sosny o obwodzie 1 m zapłacimy... 7500 zł (a to i tak jeden z najmniejszych wymiarów kary).

Więcej informacji o karach za nielegalną wycinkę drzew znajdziesz w tym artykule.

Opłata za wycięcie drzewa - aktualne stawki

Obowiązujące obecnie stawki za wycięcie drzew zostały ustalone w 2017 roku w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów. Od razu należy zaznaczyć, że nie należą one do niskich. 

Sprawdź: Jakich drzew nie sadzić obok domu? Będą z nimi same problemy

W dokumencie wyróżnione zostały 4 grupy gatunkowe, a opłata jest naliczana od 1 cm obwodu drzewa na wysokości 130 cm. Koszt jednego centymetra różni się ze względu na obwód pnia - granicą jest 100 cm. Dokładne wyliczenia można przeprowadzić na podstawie poniższego zdjęcia pochodzącego z przytaczanego rozporządzenia.

Na koniec ustalmy, więc przykładowe wysokości opłat za wycięcie drzewa. Dla pełnego obrazu wybierzemy gatunki i obwody ze skrajnych grup.

Za wycięcie kasztanowca zwyczajnego, o minimalnym obwodzie koniecznym do zgłoszenia (65 cm) zapłacimy 12 zł za centymetr obwodu - koszt to 780 zł i jest to jedna z najniższych możliwych kwot.

Do grupy drzew, gdzie centymetr jest wyceniany najdrożej, należy cis. Od 101 cm obwodu to koszt aż 210 zł. Najstarsze takie drzewo w Polsce, cis Henrykowski, liczy sobie 425 cm wokół pnia.

Załóżmy jednak, że na naszej działce nie rosną aż tak okazałe okazy, przyjmijmy, że będzie to 1/3 tej wartości, czyli ok. 140 cm. To wystarczy, aby wynik mnożenia przyprawił o lekki zawrót głowy - za wycięcie takiego cisu przyjdzie nam wyłożyć dokładnie... 29 400 zł.

Źródła: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 3 lipca 2017 r. w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów; Dz.U. 2017 poz. 1330; USTAWA z dnia 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody; Dz.U. 2017 poz. 1074; www.prawo.pl; www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1588; deccoria.pl

Przeczytaj również:

Pielęgnacja oraz wycinanie drzew na posesji

Jak prawidłowo posadzić drzewo w ogrodzie? Poradnik praktyczny

Uwaga, nowe przepisy. Budynek do 150 mkw. postawisz bez pozwolenia i zgłoszenia

Czego nie można robić na własnym balkonie? Wysokie kary na INTERIA.TV.