Spis treści:
Tymianek – charakterystyka
Popularność tymianku (łac. Thymus vulgaris) sięga czasów starożytności, kiedy to używano go np. do balsamowania zwłok. Jednak nie tylko Egipcjanie docenili jego walory. Sama nazwa rośliny wywodzi się z Grecji i opisuje tymianek jako zioło odkażające.
Do dzisiaj najwięcej odmian tymianku spotkać można w Azji, Afryce oraz w Europie. Naturalnym środowiskiem występowania tymianku są takie kraje jak Włochy, Turcja, Hiszpania czy właśnie Grecja. To tam uprawianie tymianku sięga najdawniejszych czasów, a obecnie w tych miejscach można dostrzec roślinę również w dzikiej, a więc swojej pierwotnej postaci. Obecnie znana niemalże na całym świecie aromatyczna roślina liczy ok. 100 różnych odmian. Warto wiedzieć, że nie wszystkie z nich nadają się do stosowania w kuchni.
Tymianek pospolity zaliczany jest do grupy roślin jasnowatych. To roślina wieloletnia, która nie osiąga wysokich rozmiarów. Wszystkie gatunki tymianku różnią się między sobą wyglądem, smakiem i aromatem, a zależy to od ich uprawy w danym regionie świata. Większość odmian tymianku to półkrzewy, a wielkość dorosłego okazu wynosi zwykle nie więcej niż 30-40 cm. Macierzanka tymianek charakteryzuje się tym, że tworzy dorodne, niewysokie i zbite kępy.
Mimo że system korzeniowy rośliny jest płytki, a jej kłącza nie są mocno rozgałęzione, to tymianek wytwarza silne i liczne pędy. Są one zdrewniałe u podstawy i można dostrzec na nich delikatne włoski. Z łodyg wyrastają drobne, zielone listki kształtem przypominające elipsy, które osiągają maksymalnie od 1 do 2 cm długości. Liście rosną naprzeciwlegle, są jasnozielone i to właśnie na nich znajdują się wydzielające zapach gruczoły olejkowe.
Okres kwitnienia tymianku zaczyna się w czerwcu i może trwać do początku października. W momencie kwitnienia na wierzchołkach pędów tymianek wytwarza drobne kwiaty, które mają białą lub bladoróżową barwę. Tymianek, podobnie jak inne zioła (np. lubczyk), wytwarza owoce, które nazywa się rozłupkami. Owoce tymianku mają brunatny kolor i pojawiają się na kwiatach latem, a dokładnie na przełomie lipca i sierpnia.
Tymianek to wszechstronna roślina lecznicza. Fot.123RF.com
Tymianek – uprawa
Uprawa tymianku jest stosunkowo łatwa, a sama roślina nie wymaga dużej ilości czasu poświęconego na jej pielęgnację. Jeśli chcesz hodować tymianek, musisz wiedzieć, że istnieją dwa sposoby uprawy tego zioła. Można go hodować w domu na parapecie, a także na balkonie, tarasie czy w ogrodzie. Jeśli wiesz już, gdzie chcesz uprawiać tymianek, wybierz jeden odpowiedni dla siebie sposób uprawy.
- Tymianek w ogrodzie
Uprawa tymianku w ogrodzie zazwyczaj odbywa się z rozsady. Wykonuje się ją zwykle pod koniec kwietnia lub w marcu. Uprawę rozpoczyna się od wysiewu nasion do doniczek lub pojemników. Skrzynkę z nowo wysianymi nasionami przenosi się w ciepłe miejsce, dzięki czemu roślina nie będzie narażona na wiatr czy mróz. Do przygotowanej doniczki z ziemią wsypuje się nasiona. Prawidłowa uprawa z nasion powinna się odbywać w dołku na głębokości ok. 0,5 cm. Już po niecałych dwóch tygodniach można zauważyć malutką, kiełkująca roślinę. Nowopowstałe sadzonki należy wysadzić do gruntu. Warto pamiętać, aby zabieg ten wykonywać już po ustaniu przymrozków. Najlepiej zrobić to późną wiosną, w maju. Młode sadzonki są z reguły słabsze, a każdy chłodniejszy dzień może pogorszyć ich stan.
Przeczytaj również: Te rośliny odstraszają muchy! Warto uprawiać je na balkonie i w ogrodzie
- Tymianek w domu
Jeśli chcesz uprawiać roślinę w warunkach domowych, wiedz, że z pewnością urośnie nawet na kuchennym parapecie. Uprawę rozpoczyna się od przygotowania doniczki z ziemią, kolejno wsypuje się do niej po kilka sztuk nasion. Powinno się zacząć wiosną. Tuż po ustaniu ostatnich przymrozków, a więc najlepiej w połowie maja rozsadę należy przenieść na zewnątrz. Będzie ona miała wówczas odpowiednią temperaturę i światło do prawidłowego rozwoju. Z kolei wraz z nadejściem chłodniejszych miesięcy, a więc w listopadzie roślinę należy przechowywać w cieplejszym pomieszczeniu. Temperatura takiego miejsca nie powinna być niższa niż 15°C. Aby roślinę wprowadzić w stan spoczynku, trzeba sukcesywnie zmniejszać częstotliwość podlewania.
Stanowisko pod uprawę tymianku powinno być bezpośrednio nasłonecznione i ciepłe. Roślina najlepiej rośnie na glebach przepuszczalnych, wapiennych lub umiarkowanie wilgotnych. Warto pamiętać, aby nie uprawiać jej na podłożach zbyt suchych, kwaśnych czy przesadnie wilgotnych. Dla lepszego wzrostu można tymianek zasilać nawozami z dodatkiem magnezu czy wapnia. Nie zapominaj także o spulchnianiu gleby i jej odchwaszczaniu, zwłaszcza w pierwszych dniach od posadzenia rośliny w ogrodzie.
To od Ciebie zależy na jaki sposób uprawy się zdecydujesz. Tymianek nie jest wymagającą rośliną, a jego uprawa zarówno w pojemniku, jak i w ogrodzie będzie udana, jeśli zadbasz przede wszystkim o odpowiednią temperaturę dla młodych sadzonek.
Tymianek – właściwości lecznicze i zastosowanie
Tymianek od wieków jest rośliną cenioną za swoje prozdrowotne właściwości. To za sprawą substancji takich jak:
- flawonoidy,
- garbniki,
- sole mineralne stał się rośliną godną polecenia nie tylko w kuchni, ale i w ziołolecznictwie.
Dzięki dużej zawartości kwasów triterpenowych roślina wspiera działanie bakteriobójcze i grzybobójcze. Zioło dodaje się też często do naturalnych syropów działających wykrztuśnie. Tymianek pomaga więc przy kaszlu, a także jest polecany wspomagająco osobom, którym dokucza ból gardła. Spożywa się go także z myślą o wsparciu prawidłowego apetytu. Tymianek wspiera też układ pokarmowy oraz prawidłowy przebieg procesów metabolicznych. Roślina pomaga także w łagodzeniu bólów reumatycznych oraz stanów zapalnych.
Tymianek określa się jako roślinę odkażającą, dlatego znaleźć go można w składzie preparatów przeznaczonych do płukania gardła czy jamy ustnej. Oprócz tego, susz z tymianku, a także olejki eteryczne można dodawać do kąpieli. Napar z tymianku pomaga poprawić wygląd cery, dlatego polecany jest osobom, które mają problemy skórne takie jak trądzik czy wypryski. Tymianek znajduje się też w szamponach czy odżywkach do włosów, ponieważ pomaga zachować zdrowe i lśniące włosy, a ponadto jest jako wsparcie dla osób, które mają problem z łupieżem lub nadmiernym przetłuszczaniem się włosów.
Oprócz właściwości wspierających zdrowie człowieka, tymianek stanowi też doskonały dodatek do potraw mięsnych, rybnych czy owoców morza. Poza tym to zioło można uprawiać ze względów czysto estetycznych. Posadzony w ogrodzie czy w mieszkaniu, tymianek może być traktowany jako roślina ozdobna. Nadaje się do uprawy w ogrodzie warzywnym, a posadzony obok kapusty czy sałaty jest w stanie odstraszyć szkodniki, np. motyle czy ślimaki. Warto więc zaprosić go do swojego domu, na balkon lub do ogródka.
Przeczytaj również: Pomagają wzmocnić odporność i zwalczyć wirusy. Te zioła to bomba witamin!